Bội chi quỹ bảo hiểm y tế tăng cao: Sẽ xử lý nghiêm các hành vi trục lợi

Tại buổi đối thoại, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi khẳng định, sẽ không để xảy ra việc vỡ quỹ BHXH, BHYT.

Bội chi do nhiều nguyên nhân

Lạm dụng, trục lợi quỹ KCB BHYT đang là vấn đề nhức nhối, khó quản lý. Trong đó, việc lợi dụng thông tuyến KCB BHYT tuyến huyện để đi khám nhiều lần trong tháng, nhiều bệnh viện (BV) trong ngày nhằm lấy thuốc BHYT bán ra bên ngoài khiến cơ quan chức năng "đau đầu". Thậm chí, có những BV tư nhân sử dụng chiêu trò "khuyến mại" để lôi kéo bệnh nhân KCB BHYT. Tuy nhiên, ông Phạm Lương Sơn – Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định, những nguyên nhân này chỉ là một phần trong những nguyên nhân gây bội chi quỹ KCB BHYT. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tổng chi phí KCB tại các tỉnh trong 6 tháng đầu năm 2016 tăng 40% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 42% dự toán mà Chính phủ giao. Trong đó, nguyên nhân tăng do thực hiện thông tuyến chỉ chiếm 6,5%, tăng do lạm dụng dịch vụ y tế, do lạm dụng thuốc có hàm lượng ít cạnh tranh với giá thành cao chỉ chiếm khoảng 4,9%, tương ứng hơn 1.000 tỷ đồng.

Nhận thuốc bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Đa khoa Đống Đa. Ảnh: Thanh Hải

Ông Sơn nhấn mạnh, nguyên nhân chủ yếu làm bội chi quỹ BHYT chủ yếu là do sự điều chỉnh giá dịch vụ y tế và do tăng cơ học khi số lượng người tham gia BHYT tăng lên: “Đây là nguyên nhân khách quan khó tránh khỏi trong thực hiện lộ trình BHYT toàn dân. Tuy nhiên, cũng cần đặc biệt lưu ý quan tâm nguyên nhân gia tăng do khâu quản lý, sử dụng quỹ chưa hợp lý như một số ví dụ nêu trên để tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh, đến hoạt động KCB của các BV”. Ông Lợi cũng khẳng định, bao giờ có cơ chế chính sách mới cũng sẽ xảy ra vấn đề lợi dụng chính sách. Vậy nhưng, điều lo ngại không chỉ là vấn đề cân bằng quỹ BHYT mà quan trọng hơn là sự công bằng của xã hội trong KCB, chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Quản lý chặt, sử dụng đúng

Chỉ ra một số nguyên nhân trục lợi quỹ BHYT từ phía cơ sở y tế như lập hồ sơ bệnh án khống, tăng cường đưa bệnh nhân vào điều trị nội trú, chỉ định dịch vụ quá mức cần thiết, tổ chức “khuyến mại” không hợp pháp trong KCB…, ông Sơn cho rằng, công tác thanh, kiểm tra tại các địa phương cần phải quyết liệt hơn. Đến thời điểm này, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo cơ quan BHXH các địa phương chuyển cơ quan công an xem xét những cơ sở y tế có dấu hiệu trục lợi, lạm dụng quỹ. Đại diện 17 tỉnh, TP có tình trạng bội chi và gia tăng chi phí KCB BHYT bất thường đã được triệu tập họp để đưa ra các giải pháp can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, hàng năm, các số liệu thu, chi các quỹ BHXH đều được công khai. Luật BHXH quy định, hàng năm, Chính phủ báo cáo Quốc hội về tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH, quản lý và sử dụng các quỹ BHXH. Định kỳ 3 năm, Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán quỹ BHXH và báo cáo kết quả với Quốc hội. Bên cạnh đó, theo yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ, Quỹ BHXH còn được kiểm toán đột xuất. BHXH Việt Nam cũng định kỳ thực hiện báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng quỹ với Bộ LĐTB&XH, Hội đồng quản lý BHXH. “Với quy trình quản lý chặt chẽ như vậy, việc vỡ quỹ BHXH, BHYT là điều khó có thể xảy ra” - ông Lợi khẳng định.

Song song với việc quản lý chặt quỹ BHYT, BHXH, hệ thống giám định BHYT bằng công nghệ thông tin hiện đang được triển khai quyết liệt nhằm kiểm soát tình trạng sử dụng quỹ, tránh lạm dụng thông tuyến hay lạm dụng dịch vụ y tế trong KCB. Tuy nhiên, theo ông Lợi, quan trọng nhất là sự vào cuộc của chính quyền địa phương trong tuyên truyền đến người dân về ý nghĩa của BHYT, BHXH và quyết liệt hơn trong xử lý các hành vi trục lợi quỹ. Hy vọng rằng, với những nỗ lực của cơ quan BHXH cùng sự vào cuộc của chính quyền các cấp, quỹ BHXH, BHYT sẽ là điểm tựa an sinh xã hội vững chắc của mỗi người dân.