Bộ Y tế 'sốt' cùng với dịch sốt xuất huyết

Các bệnh viện tuyến trung ương quá tải bệnh nhân sốt xuất huyết. Ảnh BV Bạch Mai quá tải bệnh nhân sót xuất huyết. Ảnh Lệ Hà

- Nguyên nhân của sự gia tăng dịch bệnh SXH thời gian qua là do mùa hè đến sớm, nhiệt độ trung bình tại hầu hết các khu vực cao hơn những năm trước, dẫn đến bệnh phát triển mạnh. Bên cạnh đó, tập quán tích trữ nước của người dân chưa có thay đổi đáng kể; tốc độ đô thị hóa nhanh, môi trường tại các công trình xây dựng, nhà máy, xí nghiệp, nhà trọ, lán trại không được quan tâm xử lý dẫn đến phát sinh các ổ loăng quăng của muỗi truyền bệnh.

Trong khi đó sự chủ động, phối hợp của người dân và ban, ngành đoàn thể trong công tác phòng chống SXH tại một số địa phương chưa cao; việc triển khai biện pháp phun hóa chất và diệt lăng quăng ở khu vực thành thị gặp nhiều khó khăn, không triệt để; nhiều địa phương gặp khó khăn về kinh phí.

Nhiều người dân, thậm chí sống trong vùng dịch, tận mắt chứng kiến người mắc bệnh SXH nhưng vẫn lơ mơ về bệnh. Ngoài ra, có ý kiến cho rằng việc phun hoá chất diệt muỗi còn chưa thực hiện rộng rãi, không hiệu quả khiến nhiều hộ không hợp tác?

- Bệnh SXH lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm virus sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Hai loại muỗi vằn truyền bệnh là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó chủ yếu là do Aedes aegypti. Muỗi vằn cái đốt người vào ban ngày, đốt mạnh nhất là vào sáng sớm và chiều tối. Muỗi vằn truyền bệnh SXH thường trú đậu ở các góc, xó tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng trong nhà. Muỗi vằn đẻ trứng, sinh sản chủ yếu ở dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, lu, khạp, giếng nước, hốc cây... các đồ vật hoặc đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát nước kê chạn, lốp xe, vỏ dừa..., không đẻ ở ao tù, cống rãnh có nước hôi thối.

Muỗi vằn phát triển mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình vượt trên 20ºC. Tình trạng mưa sớm, mưa nhiều, sáng nắng chiều mưa tại nhiều tỉnh, thành miền Bắc và miền Nam hiện nay cũng là điều kiện thuận lợi cho bệnh SXH phát triển. Hiện nay SXH chưa có vaccine cũng như thuốc điều trị. Việc phòng bệnh chủ yếu là vệ sinh môi trường.

Hà Nội và TPHCM đã triển khai thực hiện Nghị định 76/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính các cá nhân, đơn vị, tập thể không hợp tác trong các chiến dịch vệ sinh môi trường phòng dịch bệnh SXH. Tại TPHCM, 46 trường hợp đã bị phạt. Còn tại Hà Nội, Sở Y tế cũng yêu cầu các cấp đẩy mạnh chế tài những trường hợp vi phạm nhằm thay đổi ý thức và hành vi của người dân trong hoạt động phòng chống dịch bệnh.

Trước tình hình diễn biến của dịch bệnh SXH, biện pháp mạnh đối phó với dịch bệnh không phải chỉ là hô hào mà cần có thực tế. Bộ Y tế đã có biện pháp mạnh gì để giảm nóng tình hình bệnh dịch?

- Năm 2017, số ca mắc SXH vẫn tập trung chủ yếu tại khu vực miền Nam (64,4%) và miền Trung (19,9%) so với tổng số trường hợp mắc bệnh của cả nước, do đây là khu vực bệnh lưu hành trong nhiều năm qua. Khu vực miền Bắc có tỉ lệ mắc thấp hơn (12,4%), tuy nhiên gần đây có gia tăng số trường hợp mắc tại Hà Nội (số mắc tuyệt đối Hà Nội đứng thứ 3 cả nước, số mắc trên 100.000 dân đứng thứ 19).

Trước tình trạng dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, Bộ Y tế đã quyết định thành lập 9 đoàn kiểm tra về công tác phòng chống SXH và một số dịch bệnh nguy hiểm. Kinh nghiệm của Bộ Y tế là khi công tác phòng chống dịch triển khai sớm, quyết liệt sẽ hạn chế được số ca mắc bệnh. Một trong những biện pháp quan trọng là xử lý tốt các điểm nguy cơ, kết nối thông tin giữa các tuyến trong công tác phòng chống dịch bệnh. Ngoài ra, tăng giường bệnh cho bệnh nhân khi cần thiết; tư vấn, chuyển bệnh nhân nhẹ về tuyến dưới điều trị…

Dự báo tình hình dịch SXH từ nay đến cuối năm như thế nào, thưa ông?

- Từ nay đến cuối năm nếu chúng ta không làm quyết liệt thì tình hình dịch bệnh sẽ diễn ra phức tạp. Hiện nay mới bước vào thời điểm dịch SXH đã bắt đầu và đang gia tăng. Thông thường, đỉnh dịch SXH rơi vào tháng 9 và tháng 10. Nhưng năm nay, mới tháng 7 dịch SXH đã rơi vào đỉnh dịch. Dịch SXH còn có thể kéo dài đến cuối năm 2017.

Xin cảm ơn ông!

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, để ngăn chặn dịch bệnh bùng phát, lan rộng, kéo dài trong thời gian tới, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ mỗi cộng đồng thực hiện những hành động đơn giản nhưng rất thiết thực và quan trọng để phòng chống dịch SXH, cụ thể như sau:
1. Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
2. Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn. Loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...
3. Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
4. Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
5. Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà. (Nguồn Bộ Y tế)

Hà Lê (thực hiện)