Bộ trưởng Xây dựng: “Rất trách nhiệm cũng không dám cam kết” chấm dứt xây dựng sai phép

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà. Ảnh: Văn Bình

Ngày 16/8, tại phiên họp thứ 13, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, kiến trúc đô thị, hạ tầng kỹ thuật đô thị; việc hướng dẫn, kiểm tra, quản lý sử dụng đất xây dựng đô thị theo quy hoạch và kế hoạch phát triển gắn với giao thông đô thị.

Xây dựng sai phép, không phép còn rất lớn

Tại phiên chất vấn, quan tâm đến tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất công, rừng đặc dụng… gây bức xúc trong cử tri, đại biểu (ĐB) Nguyễn Thanh Thủy (Hậu Giang) “truy” trách nhiệm của tư lệnh ngành.

“Xin hỏi Bộ trưởng có cam kết không để tình trạng xây dựng trái phép, sai phép xảy ra như trong thời gian tới?”, ĐB Thủy nói.

Ông Nguyễn Đức Chung: “Tôi nhận trách nhiệm chậm xử lý nhà 8B Lê Trực”

Tham gia trả lời chất vấn, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, sẽ sớm công khai phương án xử lý giai đoạn hai nhà 8B Lê Trực. “Tôi nhận trách nhiệm chậm xử lý phần sai phạm tại công trình này”.

Theo ông Chung, Hà Nội đã thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng trong xử lý sai phạm tại nhà 8B Lê Trực và đến nay đã hoàn thành xử lý giai đoạn một là "cắt ngọn" tầng 19. Còn để hạ được các tầng tiếp theo đảm bảo đúng theo quy hoạch, phê duyệt chi tiết và đảm bảo về mặt kiến trúc (từ tầng 14-18), chủ đầu tư đang cùng với TP Hà Nội trình Bộ Xây dựng thẩm định phương án kỹ thuật.

“Theo tôi biết, hiện Bộ cũng đang mời một số nhà khoa học xem cắt như vậy có đảm bảo về mặt kỹ thuật để người dân sau này ở được hay không, vì đặt vấn đề an toàn của tòa nhà lên trên. Thời gian qua chậm trễ là vì nguyên nhân này”, ông Chung cho hay.

Ông Chung cam kết, trong thời gian tới, Hà Nội sẽ phối hợp với Bộ xây dựng để đẩy nhanh tiến độ thẩm định kỹ thuật và sẽ công khai với dư luận.

Thông tin thêm việc xử lý nhà 8B Lê Trực, Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, TP Hà Nội đã kiên quyết xử lý theo chỉ đạo của Chính phủ.

Ông Hà cho rằng, dù việc xử lý là trách nhiệm của chính quyền địa phương, nhưng do đây là vấn đề lớn, nên Bộ đang phối hợp mời các chuyên gia thẩm định phương án xử lý phần giật cấp của công trình. "Trong tháng 8, Bộ Xây dựng sẽ có ý kiến chính thức về phương án phá dỡ giai đoạn hai phần sai phạm công trình 8B Lê Trực", Bộ trưởng Hà nói.

Với các công trình vi phạm xây dựng khác trên địa bàn, Chủ tịch Hà Nội thừa nhận có tình trạng các chủ đầu tư vi phạm quy hoạch chi tiết. Cho nên, TP đã phối hợp với các cơ quan trung ương để thanh tra, đồng thời giao trách nhiệm cụ thể cho các quận, huyện và cơ quan chuyên môn trong quản lý, giám sát và xử lý nghiêm các tổ chức cá nhân, vi phạm.

Theo Chủ tịch Hà Nội, từ năm 2016 đến nay, các đoàn kiểm tra của Thành ủy Hà Nội đã kiểm tra và xử lý 18 cán bộ diện Thành ủy quản lý có liên quan đến sai phạm của các công trình, dự án xây dựng.

Thừa nhận đây là một trong những hạn chế của ngành, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, tốc độ xây dựng sai phép, không phép trên cả nước đã giảm dần song vẫn còn rất lớn. Năm 2016, có khoảng 12-13% số công trình xây dựng sai phép, không phép, tương đương trên 15.000 trường hợp.

Nguyên nhân một mặt do giấy phép được cấp chưa đúng với quy hoạch, mặt khác đã cấp đúng nhưng chủ đầu tư cố tình sai phạm nhưng do không thường xuyên thanh tra, kiểm tra nên nhiều vụ việc chỉ phát hiện được khi báo chí, dư luận lên tiếng hoặc có vụ đã thanh kiểm tra rồi nhưng chưa xử lý dứt điểm.

Với trách nhiệm của mình, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ dự thảo nghị định mới thay Nghị định 21 để có những quy định xử lý các vi phạm hành chính về lĩnh vực này mạnh mẽ hơn, đồng thời có các công cụ kiểm soát tốt hơn, chế tài có sức răn đe hơn.

Còn trước câu hỏi của ĐB Thủy, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà chia sẻ rằng đây là câu hỏi rất khó.

“Chúng tôi nhận trách nhiệm của mình về việc này, nhưng cam kết có chấm dứt tình trạng xây dựng không pháp hay sai phép hay không, cá nhân tôi, dù hết sức trách nhiệm cũng không dám cam kết trong một thời gian ngắn tới có thể giảm được tình trạng này”, Bộ trưởng nói.

Ông cho biết, để chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, trái phép cần có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và địa phương. Về phía Bộ sẽ tập trung xử lý thanh tra cụ thể một số điểm vi phạm.

Quy hoạch “có cái ngắn quá, có cái dài quá”

ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy, Ủy viên Thường trực Ủy ban Các vấn đề xã hội Quốc hội cho rằng, quy hoạch đô thị ở nước ta rất thiếu tầm nhìn.

Bằng chứng là đô thị nào cũng có vấn đề về ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn giao thông, nhà siêu mỏng, siêu méo, tình trạng sân golf trong sân bay, “đường cong mềm mại”…ĐB Thúy chất vấn, “để xảy ra tình trạng trên thì có chuyện nhờ nắm trước quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch để trục lợi không?”.

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng mong muốn Bộ trưởng chia sẻ suy nghĩ về quy hoạch “trong sân bay có sân golf”, để từ đó có thể trả lời cử tri.

Trả lời, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thừa nhận, chất lượng lập quy hoạch, tầm nhìn quy hoạch chưa bảo đảm, “có cái ngắn quá, có cái dài quá”, tính thống nhất, đồng bộ giữa các quy hoạch cũng chưa tốt, ảnh hưởng đến chất lượng quy hoạch.

Thêm vào đó, việc công khai, minh bạch trong quy hoạch chưa tốt; giám sát cộng đồng còn hạn chế; thanh tra, kiểm tra hiệu quả chưa cao, xử lý một số vụ chưa kịp thời, tạo tiền lệ không tốt cho những vụ việc sau.

“Tôi đồng ý với ĐB là có lúc, có nơi có tình trạng buông lỏng quản lý về quy hoạch. Từ đó dẫn tới nhiều hệ lụy như sử dụng đất không hiệu quả, lấn chiếm đất vào các mục đích khác nhau, cấp phép xây dựng không đúng, xây dựng sai phép”, ông Hà nói.

Còn vấn đề có trục lợi trong quy hoạch không, nhất là trong việc điều chỉnh quy hoạch tùy tiện hay không? Bộ trưởng cho hay, “cơ bản thì không có nhưng ở một số bộ phận, một số đơn vị có biểu hiện trục lợi, lợi ích nhóm”.

Bộ trưởng Xây dựng hứa, thời gian tới sẽ đẩy mạnh công tác thanh tra, cũng như đổi mới phương pháp thanh tra để hoạt động này có hiệu lực, hiệu quả hơn, theo hướng chế tài xử lý phải đủ sức răn đe.

Thảo Nguyên