Bình Phước: Trắng tay dù thắng kiện?

Theo đó, người mua buộc phải trả lại đất và tài sản đã đầu tư xây dựng trên đất, còn người bán chỉ hoàn trả lại số tiền thấp hơn vài chục lần giá trị giao dịch mà người bán tiếp tục chuyển nhượng cho người mới.

Theo nhận định của Chánh án TAND tối cao, ông Phạm Thế Danh (SN 1948, ngụ Phú Giáo, Bình Dương) ký HĐ thỏa thuận chuyển nhượng QSD 221 m2 đất tại KP.An Thịnh, thị trấn An Lộc, huyện Bình Long (nay là KP.Phú Hưng, phường Phú Thịnh, thị xã Bình Long) cho bà Nguyễn Thị Kim (huyện Chơn Thành), với giá 25 triệu đồng. Theo thỏa thuận, bà Kim giao trước 10 triệu đồng, phần còn lại sẽ giao đủ sau khi ông Danh hoàn tất thủ tục sang tên theo quy định.

Sau thỏa thuận, vợ chồng ông Danh giao đất cho bà Kim xây dựng nhà ở và chuyển sang địa phương khác sinh sống. Tuy nhiên, sau nhiều năm vợ chồng ông Danh vẫn không hoàn tất thủ tục chuyển QSDĐ cho bà Kim, dù sau đó bà Kim liên tiếp giao thêm hai lần tiền nữa.

Khi giá đất tại khu vực liên tục tăng, vợ chồng ông Danh không những cố tình chây ì không thực hiện theo thỏa thuận mà còn bắt đầu có dấu hiệu tránh né. Vì vậy bà Kim quyết định khởi kiện, yêu cầu vợ chồng ông Danh phải thực hiện trách nhiệm của bên bán theo đúng thỏa thuận đã ký.

Bà Nguyễn Thị Kim trước cổng và căn nhà đã bị tháo dỡ dù quyền lợi hợp pháp của bà chưa được đảm bảo

Ngày 15/12/2006, TAND huyện Bình Long đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm và buộc hai bên phải tiếp tục thực hiện HĐ thỏa thuận đã ký kết trước đây. Không chấp nhận thực hiện tiếp HĐ khi giá đất đã tăng gấp nhiều lần, vợ chồng ông Danh kháng cáo. Và ngày 22/5/2007, TAND tỉnh Bình Phước quay sang bác yêu cầu khởi kiện của bà Kim, hủy HĐ chuyển nhượng giữa vợ chồng ông Danh với bà Kim. Theo đó, buộc bà Kim phải trả lại đất và tài sản đã đầu tư trên đất và ông Danh hoàn trả lại tiền cho bà Kim.

Ngày 3/11/2008, Chánh án TAND tối cao có Quyết định kháng nghị và đề nghị cấp giám đốc thẩm hủy cả hai bản án sơ và phúc thẩm để giao TAND thị xã Bình Long xét xử lại.

Lý do Chánh án TAND tối cao đưa ra, cấp sơ thẩm công nhận HĐ là có cơ sở, tuy nhiên không theo giá thị trường là chưa thuyết phục. Còn cấp phúc thẩm hủy hợp đồng, buộc bà Kim phải trả lại đất và ông Danh trả lại tiền là không đúng. Vì vậy, cần xét xử lại theo hướng công nhận HĐ chuyển nhượng QSDĐ giữa vợ chồng ông Danh và bà Kim, buộc bà Kim thanh toán cho ông Danh số tiền chuyển nhượng còn lại theo giá thị trường hiện nay tương ứng với tỷ lệ % số tiền chưa thanh toán.

Sau Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, vụ án tưởng chừng sẽ được giải quyết thấu tình đạt lý theo hướng xét xử mà Chánh án TAND tối cao đã đưa ra. Nào ngờ, ngay sau khi có Quyết định kháng nghị, vợ chồng ông Danh tiếp tục chuyển nhượng phần đất này thêm một lần nữa cho bà Nguyễn Thị Huệ (huyện Hớn Quản – Bình Phước).

Tại phiên sơ thẩm lần 2, TAND thị xã Bình Long bất ngờ cùng lúc công nhận cả 2 HĐ chuyển nhượng – cùng một diện tích đất bán cho 2 người: Vừa chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Kim, công nhận HĐ giữa ông Danh và bà Kim; đồng thời cũng công nhận HĐ sau giữa ông Danh với bà Hằng. Đáng nói, cuối cùng tòa lại giải quyết theo hướng hủy HĐ giữa ông Danh và bà Kim, dù đây là hợp đồng có trước.

Phán quyết này của tòa sơ thẩm lập tức gặp phải sự phản ứng gay gắt từ phía dư luận, trong đó nguyên đơn lẫn bị đơn đều đồng loạt kháng cáo toàn bộ bản án. Bà Kim bức xúc: “TAND thị xã Bình Long chấp nhận yêu cầu khởi kiện, công nhận HĐ chuyển nhượng nhưng lại không buộc 2 bên tiếp tục thực hiện HĐ mà yêu cầu 2 bên hoàn trả lại những gì đã nhận là không thể chấp nhận được. Việc tiếp tục chuyển nhượng cho người thứ 3 sau khi có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm là trái pháp luật, dấu hiệu của hành vi tẩu tán tài sản… đã không được xem xét để bảo vệ quyền lợi cho nguyên đơn”.

Nghiêm trọng hơn, trong khi dư luận đặt ra nhiều nghi vấn xung quanh bản án sơ thẩm, TAND tỉnh Bình Phước lại nhanh chóng khép lại vụ án bằng quyết định đình chỉ vô thời hạn. Theo đó, kháng cáo của nguyên đơn cũng không được xem xét.

Hiện TAND tối cao vẫn chưa đưa ra bất kỳ ý kiến gì trước bản án sơ thẩm được cho là trái ngược với nhận định của Chánh án TAND tối cao, cũng như những sai sót, thiếu trách nhiệm của tòa phúc thẩm khi đình chỉ vụ án – bỏ qua quyền kháng cáo của nguyên đơn… dù nguyên đơn đã liên tiếp có đơn kiến nghị.

Thanh Hải