Bệnh từ muỗi

Muỗi lây truyền nhiều căn bệnh nguy hiểm - Ảnh: Shutterstock

Vi rút Zika là căn bệnh mới nhất lây lan qua muỗi, theo sau các trường hợp thai nhi não nhỏ gia tăng ở Nam Mỹ và mới đây là hội chứng Guillain-Barre gây liệt.

Lâu nay muỗi khét tiếng với khả năng mang theo những căn bệnh trầm trọng cho con người, có thể khó chữa hoặc vô phương điều trị. Hãng tin BBC dẫn lời Frances Hawkes thuộc Viện Các tài nguyên thiên nhiên tại Đại học Greenwich (Anh) chỉ ra một thực tế đáng buồn: Phân nửa dân số toàn cầu đối mặt với nguy cơ nhiễm bệnh từ muỗi.

Sau đây là những căn bệnh do muỗi cắn:

Sốt rét. Bệnh này được ghi nhận tại hơn 100 nước, chủ yếu là vùng nhiệt đới. Đây là căn bệnh gây chết người với các triệu chứng bao gồm sốt cao, run rẩy và ớn lạnh. Báo cáo về sốt rét thế giới 2015 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát hiện có khoảng 3,2 tỉ người đối mặt với nguy cơ mắc sốt rét. Chỉ tính riêng trong năm 2015, thế giới đã xuất hiện 214 triệu ca mới và khoảng 438.000 trường hợp tử vong.

Sốt vàng da. Bệnh thường xuất hiện ở khu vực hạ Sahara châu Phi, Nam Mỹ và một phần Caribê. Bệnh có nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau, từ hơi sốt đến sốt xuất huyết, và có thể ngăn chặn bằng vắc xin. Tổng cộng WHO ghi nhận 6 trường hợp du khách từ châu Âu và Bắc Mỹ thiệt mạng vì sốt vàng da kể từ năm 1996. Không người nào trong số này tiêm vắc xin trước khi khởi hành đến các vùng trên.

Sốt xuất huyết. Khoảng 1/3 dân số trên thế giới sống trong khu vực có nguy cơ nhiễm sốt xuất huyết. Ít nhất 100 triệu người trên toàn cầu mắc sốt xuất huyết mỗi năm, biến nó thành nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong trong điều kiện khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Hồi năm ngoái, Liên Hiệp Quốc dẫn đầu chiến dịch kêu gọi viện trợ cho Yemen sau vụ bùng nổ dịch bệnh với 3.000 ca nhiễm siêu vi trong vòng vài tháng.

Sốt Chikungunya. Lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2013, các đợt bùng nổ dịch bệnh này có khuynh hướng diễn ra ở châu Phi, châu Á, châu Âu, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Các triệu chứng thường gây đau đớn cho bệnh nhân, như đau nhức khớp, đau đầu và sưng phồng. Vẫn chưa có liệu pháp điều trị cụ thể đối với căn bệnh này. Phương pháp tốt nhất là tránh nhiễm bệnh bằng cách diệt muỗi, mặc quần áo kín đáo và thoa kem chống muỗi.

Vi rút West Nile. Đây là căn bệnh truyền nhiễm qua muỗi phổ biến nhất. Xác suất phát bệnh nghiêm trọng vào khoảng ít hơn 1/100 bệnh nhân, trong khi hầu hết đều trải qua các triệu chứng tương đương với mắc bệnh cúm nhẹ. Ở những nước nhiệt đới, nguy cơ nhiễm vi rút West Nile dường như xuất hiện quanh năm.

Viêm não ngựa miền đông (EEE). Đây được xem là căn bệnh nguy hiểm nhất lây lan qua con đường muỗi đốt. Trong số những người mắc bệnh, đến 35% có thể tử vong. Và trong số bệnh nhân sống sót, 50% đối mặt với nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn. Các khu vực xuất hiện căn bệnh này được khoanh vùng tại Mỹ, một phần Canada, Trung và Nam Mỹ.

Viêm não ngựa miền tây (WEE). Bệnh xuất hiện ở cả người lẫn ngựa. Ca bệnh đầu tiên được ghi nhận là ở ngựa vào năm 1930 tại California (Mỹ). Nó chủ yếu xuất hiện ở các khu vực phía tây của Mỹ và Mexico. Đa số bệnh nhân trải qua các triệu chứng nhẹ hoặc thậm chí không thể hiện bất kỳ triệu chứng nào.

Viêm não Nhật Bản. Chủ yếu xảy ra tại châu Á và phía tây Thái Bình Dương (bao gồm VN), các triệu chứng của căn bệnh này có thể rất khác biệt theo từng trường hợp. Một số bệnh nhân có thể chẳng phát triệu chứng nào, nhưng ở những ca nguy hiểm, bệnh nhân có thể bị viêm não nghiêm trọng và lên cơn động kinh. Với xác suất chưa đầy 1 trong số 250 ca, tình trạng nhiễm trùng có thể lan đến não và hiện chưa có cách chữa.

Tụ Yên