Bê bối tình dục và sự suy đồi văn hóa ở thung lũng Silicon

Kể từ khi Susan Fowler, cựu nhân viên của Uber, gây bão với bài viết trên mạng xã hội về tình trạng quấy rối tình dục, phân biệt giới tính ở công ty khởi nghiệp giá trị nhất thế giới, thung lũng Silicon liên tiếp gánh chịu những tai tiếng xung quanh trình trạng này.

Thậm chí, có một số người còn gọi thung lũng Silicon là thung lũng tình dục, một cách mô tả thái quá cho thực trạng đang ngày càng làm các nhà quản lý đau đầu.

Bê bối nối tiếp bê bối

Trở lại với câu chuyện của Fowler, không ai ngờ một bài viết nhỏ bé lại gây ra chấn động mạnh mẽ đến vậy với Uber, công ty khởi nghiệp được định giá 70 tỷ USD. Hàng loạt nhân vật cộm cán, từ CEO Travis Kalanick tới các cổ đông lớn như Chris Sacca và Dave McClure đều phải trả giá bằng chính vị trí mà họ có vì loạt vấn đề xung quanh những cáo buộc tình dục.

Uber không phải công ty đầu tiên chịu những lùm xùm xung quanh cáo buộc quấy rối tình dục và phân biệt đối xử nhưng có lẽ đó là giọt nước tràn ly, khiến tình trạng này trở thành tâm điểm của cả thế giới. Hàng loạt tên tuổi khác trong làng công nghệ, bao gồm cả Tesla, cũng dính vào những bê bối đáng xấu hổ này.

CEO Uber Travis Kalanick, người buộc phải từ chức sau hàng loạt bê bối ở Uber. Ảnh: Business Insider.

Hồi tháng 3, Tesla tổ chức một cuộc họp bất thường, nơi các nữ công nhân đồng loạt tố cáo tình trạng quấy rối tình dục và phân biệt đối xử do chính các quản lý nam của họ gây ra.

Ít nhất một người trong số họ đã gọi Tesla là “bãi săn mồi” của những kẻ quấy rối. Một cựu kỹ sư đã nghỉ việc khỏi Tesla cũng đâm đơn kiện công ty vì những lý do này.

Ngay lập tức, Tesla tiến hành cải tổ sâu rộng để ngăn chặn tình trạng này. Tuy không gặp phiền phức nhiều như Uber nhưng những cáo buộc cũng gây tác động không nhỏ tới danh tiếng công ty xe điện của tỷ phú Elon Musk.

Chỉ riêng trong tháng 6, bê bối tình dục cũng quật ngã nhiều nhân vật cộm cán trong làng công nghệ Mỹ. Justin Caldbeck, đồng sáng lập Binary Capital và Dave McClure, đồng sáng lập 500 Startups bị buộc phải từ chức vì cáo buộc “cư xử không phù hợp” hoặc quấy rối tình dục phụ nữ.

Sự suy đồi văn hóa và việc phải làm để lấy lại hình ảnh

Quấy rối tình dục và phân biệt giới tính tồn tại ở hầu hết ngành công nghiệp, đặc biệt là ở giao lộ của truyền thông, công nghệ và tài chính. Tuy nhiên, thung lũng Silicon nói riêng hay ngành công nghiệp công nghệ cao nói chung cần giữ được những chuẩn mực về đạo đức.

Nhắc tới công nghệ, chúng ta chắc chắn sẽ nghĩ ngay tới những công ty khởi nghiệp, với sáng tạo đột phá nhằm giải quyết những vẫn đề đã tồn tại từ lâu. Tuy nhiên, trong thế giới khởi nghiệp, phần lớn các công ty đều phát triển nhanh và tăng trưởng thần tốc nên họ thiếu đi cơ chế ngăn ngừa hoặc xử lý các hành vi xấu.

Khởi nghiệp cần nhiều hơn sự tham gia của phụ nữ. Ảnh: Flickr.

Để hiểu được sâu xa vấn đề, cần nhìn vào hoạt động trong ngành này. Các doanh nghiệp, hầu hết đi lên từ tay trắng, sẵn sàng hy sinh mọi thứ với mong muốn hiện thực hóa tham vọng.

Các nhà đầu tư mạo hiểm bơm tiền cho họ với kỳ vọng thu về những khoản lãi khủng khi công ty thành công trong tương lai. Tuy nhiên, lĩnh vực này gồm đa phần những người trẻ, đôi khi là ngây thơ chứ không phải những con người dạn dày, hiểu cuộc sống.

Phần lớn các nhà lãnh đạo khởi nghiệp thiếu đi sự chín chắn và kỹ năng quản lý doanh nghiệp. Các công ty hoạt động với một mục tiêu duy nhất là phát triển nhanh hơn, sẵn sàng liên doanh để cạnh tranh hơn trong khi cơ sở hạ tầng thường không đáp ứng được quy mô tăng trưởng của công ty. Uber là ví dụ điển hình cho điều này.

Trong khi đó, Techcrunch cho biết chỉ 7% nhân sự trong các công ty khởi nghiệp hay quỹ đầu tư là phụ nữ. Dù người ta nói nhiều về việc thuê thêm phụ nữ nhưng thực tế, hành động thường không theo kịp với lời nói. Chính vì thế, việc phân biệt đối xử sẽ chưa được giải quyết khi số phụ nữ làm việc trong ngành này vẫn tiếp tục thấp.

Ở chiều ngược lại, phụ nữ cũng là những người chịu áp lực nhiều nhất trong ngành công nghiệp công nghệ và cả các quỹ đầu tư mạo hiểm, điều không thể thiếu với các công ty start-up.

Pitchbook cho biết chỉ 359 dự án khởi nghiệp do phụ nữ khởi xướng được tài trợ so với 5.839 dự án khởi nghiệp do đàn ông lãnh đạo. Bảng đánh giá của Harvard cho thấy phụ nữ cũng phải trả lời những câu hỏi khác so với nam giới để hút vốn từ các nhà đầu tư.

Hiện tại, việc khuyến khích và gia tăng tỷ lệ phụ nữ trong lĩnh vực này được coi là chìa khóa để giải quyết những vấn đề đang làm đau đầu Thung lũng Silicon. Thay vì cái nhìn miệt thị, cần đề cao vai trò phụ nữ và chào đón họ đến với lĩnh vực mà họ vốn không có lợi thế. Chúng ta cũng cần chấp nhận văn hóa không thể thay đổi ngay lập tức. Cần một khoảng thời gian cho việc đó.

Linh Linh