Bầu cử Tổng thống Mỹ không chỉ có Hillary Clinton và Donald Trump

Đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa là hai chính đảng đóng vai trò chi phối nền chính trị bầu cử của nước Mỹ từ năm 1860. Tuy nhiên, khi cử tri của hai “ông lớn” này không mấy mặn mà với ứng cử viên của mình, các đảng thứ ba sẽ xuất hiện.

Năm nay, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ có 5 đảng tham gia tranh cử, đó là: đảng Dân chủ, đảng Cộng hòa, đảng Tự do, đảng Xanh và đảng Lập hiến, cùng một ứng cử viên độc lập.

Ngoài hai ứng viên nổi bật nhất là bà Hillary Clinton và ông Donald Trump thì còn có thêm hai ứng viên khác vẫn tiếp tục cuộc đua cho tới phút cuối cùng. Đảng Tự do xác nhận Cựu thống đốc bang New Mexico Gary Johnson làm đại diện đảng này ra tranh cử và bà Jill Stein là ứng cử viên đảng Xanh.

Bốn ứng viên còn lại của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016. Nguồn: NBC

Những ứng cử viên độc lập hoặc ở đảng thứ ba không có nhiều hy vọng đắc cử, các đảng này cũng thường chỉ phát triển trong một cuộc bầu cử rồi bị tan rã hoặc sáp nhập vào một trong hai chính đảng. Các nhà phân tích nhận định đây chỉ là "những con tốt" trên bàn cờ chiến lược nhằm ngăn cản ông Trump và bà Clinton trở thành tổng thống, sau khi việc này không thành công ở tiến trình bầu cử sơ bộ và đại hội đảng.

Những thập kỷ gần đây, ngày càng có nhiều cử tri tự nhận mình là các cử tri độc lập và họ được phép đăng ký bỏ phiếu ở nhiều bang. Tuy nhiên, theo các cuộc thăm dò dư luận, ngay cả những người nói rằng họ là những cử tri độc lập nhìn chung vẫn có xu hướng ủng hộ một đảng nào đó.

Theo một cuộc thăm dò của Real Clear Politics, khoảng 7% ủng hộ ứng viên của đảng Tự do Gary Johnson, xấp xỉ 2% cử tri được hỏi sẽ bầu cho bà Jill Stein, đại diện đảng Xanh. Hai ứng viên này tuy không có khả năng đặt chân vào Nhà Trắng nhưng rất có thể đóng vai trò quyết định ông Trump hay bà Clinton sẽ là Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ. Tỷ lệ nói trên cho thấy nếu họ ủng hộ ai giữa ông Trump và bà Clinton thì chắc chắn người đó sẽ chiến thắng.

Ứng viên Đảng Tự do

Là chính đảng lớn thứ ba của Mỹ, đảng Tự do tiếp tục đề cử ông Gary Johnson, cựu Thống đốc bang New Mexico, làm ứng viên Tổng thống hồi tháng 5/2016. Quan điểm tranh cử của ông là ủng hộ phá thai, hôn nhân đồng tính, quyền sở hữu súng nhưng phản đối mở rộng chương trình bảo hiểm sức khỏe bắt buộc của Tổng thống Barack Obama (còn gọi là Obamacare), ưu tiên đầu tư vào năng lượng xanh và tăng thuế đối với người giàu.

Ông Gary Johnson, ứng viên đảng Tự do tham gia tranh cử Tổng thống Mỹ. Nguồn: NPR

Dù chỉ mới gia nhập Đảng Tự do năm 2011, ông Johnson đã trở thành ứng viên trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012 và giành được 1% số phiếu bầu. Ứng viên tổng thống Gary Johnson cho biết họ có tư tưởng cấp tiến hơn Đảng Dân chủ về vấn đề xã hội nhưng thủ cựu hơn Đảng Cộng hòa về vấn đề tài chính.

Đảng Tự do là một chính đảng tại Hoa Kỳ theo chủ nghĩa tự do cá nhân. Đảng Tự do được thành lập tại Westminster, Colorado, tại tư gia của David Nolan vào ngày 11/12/1971. Trong 30 tiểu bang mà cử tri có thể đăng ký theo đảng phái, có 330.811 người đăng ký là đảng viên Tự do. Với con số này, Đảng Tự do là đảng lớn thứ ba theo số đảng viên tại Hoa Kỳ, và cũng là đảng lớn thứ ba về số phiếu được nhận trong các cuộc bầu cử và số ứng cử viên trong mỗi cuộc bầu cử.

Ứng viên Đảng Xanh

Tốt nghiệp Trường ĐH Harvard danh tiếng, ứng viên đảng Xanh, bà Jill Stein vừa là bác sĩ vừa là nhà hoạt động nhưng nhiều quan điểm của bà bị xem là quá tự do. Bà có kế hoạch cắt giảm phân nửa chi tiêu quân sự, miễn học phí đại học, thay thế các hiệp định tự do thương mại, chấm dứt chiến dịch quân sự nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS, thúc đẩy tỷ lệ năng lượng tái tạo sử dụng ở Mỹ lên mức 100% vào năm 2030.

Bà Jill Stein, ứng viên đảng Xanh. Nguồn: Jill2016

Bản thân người phụ nữ 66 tuổi này cũng tuyên bố sẽ thừa hưởng phong trào tự do mà ông Sanders để lại và sử dụng nó để đánh sập hệ thống lưỡng đảng hiện nay ở Mỹ. Bất chấp đứng cuối cùng trong cuộc thăm dò của CNN/ORC nêu trên với tỉ lệ ủng hộ chỉ 3%, bà Stein tự tin nói với Time rằng mình vẫn có cơ may trở thành tổng thống thứ 45 của Mỹ.

Tuệ Minh (tổng hợp)