Bảo hiểm xã hội Việt Nam: Nhiều doanh nghiệp chiếm dụng tiền BHXH của NLĐ

Quang cảnh hội nghị.

Thực tế trong thời gian qua, ngành BHXH đã có nhiều nỗ lực nhằm hạn chế, ngăn ngừa tình trạng này song vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Tính đến ngày 30.9, nợ BHXH là 13.121 tỷ đồng, chiếm 6% số phải thu, trong đó: Nợ BHXH bắt buộc là 8.987 tỷ đồng, có 3.351 tỷ đồng là số nợ BHXH kéo dài trên 6 tháng, không chỉ nợ của các đơn vị khu vực kinh tế ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mà bao gồm nợ của các đơn vị khu vực doanh nghiệp nhà nước, tập trung ở ngành giao thông, xây dựng và các tập đoàn đang thực hiện cơ cấu lại doanh nghiệp; nợ BHYT là 3.653 tỷ đồng, trong đó ngân sách địa phương nợ tiền đóng, hỗ trợ đóng BHYT cho một số đối tượng là 2.212 tỷ đồng; nợ BHTN là 481 tỷ đồng, trong đó ngân sách địa phương nợ tiền hỗ trợquỹ bảo hiểm thất nghiệp trước năm 2015 là 27 tỷ đồng.

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi cố tình nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động, thậm chí có tình trạng doanh nghiệp đã thu tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động (trừ tiền lương) nhưng chiếm dụng để sử dụng vào mục đích khác không nộp vào quỹ BHXH, BHYT, BHTN. Tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN đã gây hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến Quỹ BHXH, BHYT, BHTN mà còn xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật và mục tiêu chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.

Theo BHXH VN, nguyên nhân của tình trạng trốn đóng và chậm đóng BHXH nêu trên có nhiều nhưng chủ yếu là do ý thức chấp hành pháp luật BHXH của một số chủ sử dụng lao động chưa nghiêm, nhất là khu vực ngoài nhà nước, thường trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng vào quỹ BHXH của người lao động. Chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm, chưa quan tâm đến quyền lợi BHXH đối với người lao động; người lao động không dám đấu tranh đòi quyền lợi hợp pháp của mình vì sợ mất việc làm; công tác phối hợp giữa cơ quan BHXH với các cơ quản lý nhà nước về BHXH, BHYT trong thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định của pháp luật về BHXH, BHYT đối với các doanh nghiệp còn hạn chế, không thường xuyên; công tác tuyên truyền chưa hiệu quả, chưa làm cho người lao động thấy được ý nghĩa nhân văn của chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế chưa thấy được quyền và trách nhiệm phải tham gia.

Để hạn chế tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH, thời gian tới, BHXH Việt Nam tập trung đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, giáo dục với nhiều hình thức để nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, các cơ quan, tổ chức, đoàn thể, chủ sử dụng lao động và người lao động về ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHXH; tiếp tục phối hợp giám sát liên ngành giữa 5 cơ quan gồm: Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng LĐLĐ Việt Nam, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Thanh tra Chính phủ và BHXH Việt Nam liên quan đến thực hiện pháp luật về BHXH tại các địa phương; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và thông tin, báo cáo kịp thời tình hình vi phạm pháp luật BHXH của các đơn vị trên địa bàn để có hướng chỉ đạo giải quyết, xử lý kịp thời. Đồng thời, công khai thông tin về các đơn vị trốn đóng, nợ tiền đóng BHXH số lượng lớn, kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng như đài phát thanh, truyền hình, báo địa phương và gửi trực tiếp đến tổ chức công đoàn hoặc đại diện người lao động...

Hà Anh