Báo chí Việt Nam sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Nổi bật sau Cách mạng Tháng Tám là những tờ báo: Sự thật, Cứu quốc, Độc lập, Tiến lên, Dân chúng, Lao động, Hồn nước, Đồng minh, Tiền phong, Sao vàng, Gió mới, Quốc hội. Ngoài những tờ báo lớn của các chính đảng đoàn thể, còn nhiều tờ báo của các tập đoàn, các địa phương, các giới, các ngành hay tư nhân như: Khu giải phóng, Dân mới, Đại chúng, Thái Bình tuần báo, Tiến hóa, Tay thợ, Đường sắt, Chính nghĩa và Quốc dân,Giải thoát, Chiến khu, Nhà giáo, Xung phong, Tranh đấu, Cố gắng, Tiến thẳng, Thẳng tiến, Quân Bạch Đằng, Chiến sĩ, Bạn quê, Sóng Tuân Vường, Dân nguyện, Đội Cấn, Bãi Sậy, Tổ quốc, Ngoại thành dân báo, Ánh sáng, Kinh tế tạp chí, Vui sống, Canh nông tập san và Tấc đất, Công an mới... Ngoài ra còn có những tờ báo như: Dân thanh, Dân quốc, Dân sinh, Dân quyền, Vì nước, Tương lai, Thời báo, Thống nhất, Sinh lực, Văn mới, Kiến thiết, Dân quê, Đồng ruộng, Tuổi xanh, Gió biển, Reo, Tin văn, Gió mùa, Nỗ lực, Tuổi trẻ mới, Tân tạp chí, Cấp tiến, Tao đàn tạp chí, Bình dân, Tân báo tuần san, Bó đuốc, Sức khỏe, Trẻ em, Thiếu sinh, Bạn gái... Bên cạnh đó, còn có một số tờ báo chuyên môn như: Sân khấu, Việt Nam khỏe, Kịch ảnh, Khuyến nhạc, Người săn bắn Việt Nam... Ngoài những tờ báo kể trên, một số tờ báo trước kia có ảnh hưởng tốt hay bị thực dân Pháp thu giấy phép, đến nay cũng được khai sinh lại như Việt Nam hồn, Đời nay, Tin tức, Đời mới, Tiếng vang, Tân thế kỷ... Nhưng cách mạng vừa đem chính quyền về cho nhân dân thì bọn phản động quốc tế và bọn tay sai lại chực bóp chết nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đang còn trứng nước cũng như thực dân Pháp định tái chiếm Việt Nam. Riêng tại miền Bắc, bọn Đại Việt Quốc dân đảng dựa vào thế lực của quân đội Tưởng Giới Thạch, tung ra những tờ báo như Việt Nam, Thiết thực, Dân chúng, Liên hiệp, Liên minh... để chống chính phủ và phá rối cuộc trị an. Nhưng rồi, chỉ một thời gian ngắn, bọn phản quốc bị quét ra khỏi vũ đài chính trị, thì những con “bọ gậy” (như cách nói thời đó) - trong làng báo cũng biến đi mất. Ngày 19-12-1946, kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp bùng nổ, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc ta bắt đầu. Báo chí kháng chiến của Đảng và Mặt trận phần nhiều dời về chiến khu. Tuy vậy, trong lúc bộ đội và nhân dân thủ đô quyết chiến với giặc, báo Thủ đô được khai sinh giữa làn khói lửa. Trước ngày toàn quốc kháng chiến, nhân dân ta đã•đánh chặn địch từng bước ở Nam bộ và miền Nam Trung bộ. Những tờ báo Quyết chiến, Quyết thắng đã ra đời, tỏ rõ chí kiên quyết và lòng tin tưởng của dân tộc ta nhất định đánh giặc và nhất định thắng giặc. Cũng ngay từ lúc tiếng súng toàn quốc kháng chiến vừa nổ thì báo Toàn quốc kháng chiến của Mặt trận Liên Việt xuất bản, đăng lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi mọi người trong nước đứng dậy. Sau khi Đảng Lao động Việt Nam ra công khai, báo Nhân dân, cơ quan chính thức của Đảng, đã truyền đạt phương châm lãnh đạo của Đảng trên mọi mặt kháng chiến kiến quốc... Mặc dầu tài liệu khan hiếm và giao thông cách trở, báo Nhân dân, báo Cứu quốc ở Trung ương và các khu vẫn ra đều đặn và phổ biến rộng rãi. Báo Quân đội Nhân dân và các báo của các giới công nhân, thanh niên, nông dân, phụ nữ, văn nghệ vẫn tiếp tục xuất bản kịp thời phục vụ kháng chiến. Ngoài ra còn có nhiều tờ báo của các địa phương trong cả nước. Như vậy, sau Cách Mạng tháng Tám, báo chí Việt Nam đã bước sang trang sử mới. Báo chí cách mạng Việt Nam đã• thực sự là một vũ khí tư tưởng sắc bén và có hiệu quả trên mặt trận đấu tranh với địch, bảo vệ chính quyền cách mạng, góp phần to lớn vào cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc ta. ĐẶNG VIỆT THỦY