Báo chí làm đẹp thêm hình ảnh đất nước

Ông Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam.

PV: Thưa ông, ông có thể đánh giá khái quát về vai trò của báo chí cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc?

Phó Chủ tịch Thường trực Hồ Quang Lợi: Nhìn một cách tổng thể, báo chí đã bám sát tình hình chính trị, xã hội, kinh tế, văn hóa, đối ngoại, an ninh - quốc phòng của đất nước. Tất cả những nhiệm vụ trọng tâm trọng điểm, những vấn đề mới nảy sinh đều được báo chí phản ánh kịp thời và sinh động. Báo chí đã rất xuất sắc trong việc phát hiện vấn đề, kiến giải phân tích và đề ra được những giải pháp quan trọng.

Cạnh đó, báo chí luôn luôn ở trên tuyến đầu, trên những mặt trận nóng bỏng của đời sống xã hội. Những chủ đề mà các tác phẩm báo chí năm nay tập trung nhiều trước hết là việc triển khai Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, triển khai Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) gắn cuộc vận động “Học tập và làm theo phong cách, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Một mảng cũng được báo chí tập trung phản ánh đó tinh thần “Đất nước khởi nghiệp, Chính phủ kiến tạo”. Nhiều tác phẩm báo chí thể hiện tinh thần này, cho thấy một sức sống của đất nước đang đổi mới mạnh mẽ. Công cuộc đổi mới của đất nước đi vào chiều sâu để tìm ra được một thể chế, cơ chế quản trị quốc gia khoa học hơn và hiệu quả hơn.

Cũng trong thời gian gần đây, mảng đề tài nữa mà báo chí đề cập đậm nét là vấn đề môi trường với nhiều loạt bài rất công phu.Vấn đề an ninh quốc phòng và bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước thông qua báo chí đã thể hiện được lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước và khẳng định được chủ quyền của đất nước ta ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, thềm lục địa Việt Nam.

Trong suốt 24 năm qua, tờ báo Lao động Thủ đô vẫn tiếp tục có vị trí vững chắc trong đội hình báo chí Hà Nội và báo chí cách mạng Việt Nam, là người bạn tin cậy của các đoàn viên công đoàn và người lao động.

Tôi được biết ngoài lượng độc giả đông đảo trong xã hội thì báo Lao động Thủ đô hiện nay đã được phát hành xuống đến các tổ công đoàn, các đơn vị sản xuất, các doanh nghiệp, nhà máy xí nghiệp trên địa bàn Thủ đô. Nhìn chung, tờ báo đang làm tốt vai trò định hướng thông tin, truyền tải thông tin chính xác, là người bạn tin cậy đối với các đoàn viên công đoàn và người lao động, bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Đặc biệt, vấn đề bảo vệ quyền lợi chính đáng hợp pháp luôn được báo đặt nhiệm vụ hàng đầu. Người lao động trong guồng máy công nghiệp đôi khi có thân phận nhỏ bé, thì tờ báo phải là người bạn, để hỗ trợ, để bảo vệ họ, để làm sao kinh tế phát triển nhưng quyền lợi và hạnh phúc của người lao động vẫn được đảm bảo.

Bên cạnh đó, có một số tác phẩm báo chí có sức lay động khi quan tâm đến số phận những người nghèo, thua thiệt, chịu cảnh đời bất hạnh. Thực sự có nhiều tác phẩm truyền đạt xuất sắc, đặc biệt là các tác phẩm truyền hình khi sử dụng đặc thù hình ảnh, âm thanh nên tạo được hiệu ứng truyền đạt tốt. Báo chí còn dành sự quan tâm cho các vấn đề đối ngoại của đất nước, sức vóc của Việt Nam trong công cuộc hội nhập, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Vậy trên mặt trận chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí… ông đánh giá như thế nào về vai trò của báo chí?

Cùng với việc phát hiện cổ vũ những tấm gương điển hình tiên tiến, các loại hình báo chí từ báo in, báo hình, phát thanh, báo điện tử đều tiếp tục là lực lượng tiên phong trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực lãng phí, quan liêu. Rất nhiều bài báo phát hiện được những vụ việc, thể hiện được phẩm chất dấn thân, bản lĩnh cũng như trình độ tác nghiệp, khả năng sáng tạo năng động của các nhà báo, tạo nên các tác phẩm báo chí giàu tính chiến đấu

Tổng kết lại báo chí đã làm đẹp thêm hình ảnh của đất nước chúng ta trong quá trình hội nhập. Nó cho thấy báo chí thật sự vô cùng thiết yếu đối với đời sống, khẳng định vai trò không thể thay thế của báo chí. Mặc dù các thông tin lan tràn trên mạng xã hội, nhưng người dân vẫn nhìn nhận báo chí là một lực lượng cần thiết cho xã hội, góp phần xây dựng môi trường thông tin lành mạnh để phục vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ số đang diễn ra sâu sắc trên mọi lĩnh vực; đặc biệt với sự ra đời của hệ thống mạng xã hội đã ảnh hưởng rất lớn đến báo chí chính thống. Vừa là người có kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí, với tư cách Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, theo ông báo chí chúng ta phải làm gì để trụ vững và phát triển?

Thời đại thông tin kỹ thuật số tạo ra những cơ hội rất lớn nhưng đồng thời cũng gây ra những thách thức không nhỏ đối với báo chí truyền thống. Tình hình đó đòi hỏi các cơ quan báo chí phải nỗ lực vươn lên không ngừng đổi mới, cải tiến nâng cao chất lượng các ấn phẩm báo chí theo hướng sử dụng công nghệ tích hợp thông tin. Đặc biệt báo chí truyền thống phải chú trọng đến tính chính xác và tính định hướng của thông tin.

Báo chí bị mạng xã hội tạo sức ép bởi nó đưa tin rất nhanh, phát tán tin rất rộng, nhưng tính chính xác không được đảm bảo, nhiều thông tin không được kiểm chứng. Báo chí truyền thống phải làm nhiệm vụ định hướng thông tin, hết sức tránh việc bị mạng xã hội dẫn dắt. Có thể một tờ báo đưa những thông tin không được kiểm chứng lên, các tờ báo khác sử dụng lại, trở thành một luồng tin rất nổi trội trong xã hội nhưng thực ra luồng thông tin ấy lại không chính xác.

Điều đó đòi hỏi thái độ làm việc nghiêm túc và trách nhiệm của các nhà báo. Đây là thời kỳ lên ngôi của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông. Thậm chí, đang xuất hiện một loại gọi là “báo chí công dân”, tức là ai cũng có thể đưa thông tin vào bất cứ lúc nào, đều có thể tác động đến xã hội. Chính lúc này là lúc các nhà báo bằng trách nhiệm xã hội, bằng đạo đức nghề nghiệp của mình phải phát huy được đặc trưng của nghề, phải đảm bảo quyền được thông tin chính xác của xã hội.

Các ấn phẩm báo chí ngày càng phong phú về nội dung, đẹp về hình thức . Ảnh: TTXVN

Thưa ông, một nguyên tắc bất di bất dịch là bất luận cơ quan báo chí nào đều có sứ mệnh chính trị tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến bạn đọc; góp phần xây dựng một xã hội “dân chủ, công bằng, văn minh” và giữ gìn bản sắc văn hóa. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, chỉ có một số cơ quan báo chí được thụ hưởng ngân sách, hoặc nhà nước hỗ trợ một phần, còn lại “phải tự cân đối thu chi”. Vậy theo ông, làm sao để các cơ quan báo chí vừa làm tốt được nhiệm vụ chính trị vừa “sống” được bằng sản phẩm của mình?

Đúng là hiện nay hầu hết các tờ báo đều tự chủ về mặt tài chính. Cho nên bên cạnh việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị, các cơ quan báo chí vẫn phải đối mặt với việc có đủ nguồn thu để đảm bảo hoạt động của cơ quan và đời sống của người lao động là chính các nhà báo.

Đây là vấn đề rất gay gắt. Thế thì nguồn thu từ đâu? Tôi thấy, hiện các tờ báo, nguồn thu đầu tiên là từ việc phát hành các ấn phẩm, sản phẩm báo chí của mình. Trên cơ sở mình có được nhiều bạn đọc, nhiều người nghe, người xem thì ảnh hưởng tờ báo trong xã hội sẽ cao. Từ đó sẽ có sức thu hút được quảng cáo, và đồng nghĩa với việc sẽ tổ chức được nhiều chương trình hoạt động xã hội.

Cái này hỗ trợ cái kia. Bây giờ, làm báo không chỉ là làm nghiệp vụ, mà phải nhìn hoạt động báo chí trong một tổng thể các hoạt động của xã hội, trong sự liên kết các mối quan hệ xã hội, để từ đó nâng cao vai trò báo chí. Các tờ báo phải xây dựng chương trình hành động và hướng phát triển theo hướng đó thì mới có thể tồn tại và phát triển được. Điều đó đòi hỏi vừa phải làm nghề tốt, vừa đòi hỏi khả năng tổ chức hoạt động của tòa soạn một cách khoa học mới đương đầu được các thách thức hiện nay.

Nhân ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6, ông có những chia sẻ cũng như góp ý để báo Lao động Thủ đô phát triển hơn trong tương lai?

Tôi đọc báo Lao động Thủ đô hằng ngày và rất mừng khi thấy báo ta vẫn đứng vững được trong sự cạnh tranh gay gắt trên mặt trận thông tin hiện nay. Trong suốt 24 năm qua, tờ báo Lao động Thủ đô vẫn tiếp tục có vị trí vững chắc trong đội hình báo chí Hà Nội và báo chí cách mạng Việt Nam, là người bạn tin cậy của các đoàn viên công đoàn và người lao động.

Tôi được biết ngoài lượng độc giả đông đảo trong xã hội thì báo Lao động Thủ đô hiện nay đã được phát hành xuống đến các tổ công đoàn, các đơn vị sản xuất, các doanh nghiệp, nhà máy xí nghiệp trên địa bàn Thủ đô. Nhìn chung, tờ báo đang làm tốt vai trò định hướng thông tin, truyền tải thông tin chính xác, là người bạn tin cậy đối với các đoàn viên công đoàn và người lao động, bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Đặc biệt, vấn đề bảo vệ quyền lợi chính đáng hợp pháp luôn được báo đặt nhiệm vụ hàng đầu. Người lao động trong guồng máy công nghiệp đôi khi có thân phận nhỏ bé, thì tờ báo phải là người bạn, để hỗ trợ, để bảo vệ họ, để làm sao kinh tế phát triển nhưng quyền lợi và hạnh phúc của người lao động vẫn được đảm bảo.

Xin cảm ơn ông và chúc ông sức khỏe, hạnh phúc!

Phương Bùi (thực hiện)