Ba tác động tiêu cực từ Brexit tới kinh tế Mỹ Latinh

Ba tác động tiêu cực từ Brexit tới kinh tế Mỹ Latinh. Ảnh: reuters

Theo đánh giá của nhà phân tích Andrés Oppenheimer trên báo điện tử La Nacion (Chile), việc cử tri Vương quốc Anh quyết định rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) sẽ tác động tiêu cực tới nền kinh tế Mỹ Latinh, nhưng ảnh hưởng chính trị tiềm tàng có thể nguy hiểm hơn nhiều.

Thứ nhất, về hậu quả kinh tế, phần lớn các chuyên gia nhất trí rằng Brexit sẽ khiến giá nguyên liệu của Mỹ Latinh giảm mạnh. Brexit làm sẽ giảm thương mại của châu Âu và tác động xấu tới tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Điều đó sẽ kéo giá nguyên liệu của Mỹ Latinh xuống thấp vì tăng trưởng kinh tế thế giới giảm đồng nghĩa với việc các nước phát triển sẽ giảm nhập khẩu các sản phẩm như dầu mỏ, khoáng sản, ngũ cốc và các mặt hàng xuất khẩu cơ bản của khu vực.

Theo nghiên cứu của Ngân hàng Phát triển liên Mỹ (BID), nguyên liệu chiếm 97% xuất khẩu thương mại của Bolivia, 96% của Venezuela, 94% của Ecuador, 88% của Chile, 87% của Peru, 83% của Colombia, 69% của Argentina và 67% của Brazil. Mexico và Trung Mỹ ít phụ thuộc hơn vào xuất khẩu nguyên liệu so với các nước Nam Mỹ.

Thứ hai, Brexit ảnh hưởng tới đầu tư nước ngoài vào Mỹ Latinh. Brexit tạo tâm lý lo lắng cho giới đầu tư. Và tại thời điểm không chắc chắn như vậy, các nhà đầu tư sẽ đổ vốn vào những thị trường mà họ cho là an toàn như Mỹ và tránh các thị trường mới nổi. Ngoài ra, đồng USD tăng giá khiến nợ của các quốc gia Mỹ Latinh tính bằng đồng USD cũng sẽ tăng cao hơn.

Nhiều nhà kinh tế lo ngại rằng tâm lý căng thẳng trên các thị trường tài chính sẽ diễn ra trong nhiều tháng thậm chí hàng năm. Theo quy định của EU, nước Anh và các quốc gia thành viên sẽ có hai năm để đàm phán về việc ra khỏi khối này.

Trong thời gian đó, các thành viên khác của EU như Hà Lan có thể tiếp bước Vương quốc Anh rời khỏi liên minh. Giám đốc phụ trách các thị trường mới nổi của XP Securities, Alberto Bernal nhận định đây không chỉ đơn thuần là một "cơn bão" lướt qua EU.

Quan ngại về sự sụp đổ của EU không phải là không có lý. Lịch sử gần đây đã có đầy đủ các dẫn chứng về phản ứng dây chuyền. Bức tường Berlin sụp đổ vào năm 1989 đã kéo theo hiệu ứng domino ở Đông Âu.

Trong những năm 2000, chủ nghĩa dân túy tại Venezuela đã lan rộng sang các nước Mỹ Latinh, hay những biến động chính trị - xã hội ở khu vực Bắc Phi - Trung Đông (phương Tây gọi là “Mùa xuân Arập”).

Thứ ba, Brexit sẽ làm tổn hại các cuộc đàm phán về tự do thương mại của Nam Mỹ và châu Âu. Cụ thể, Khối thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur) đã nỗ lực nối lại đàm phán để đi đến một thỏa thuận tự do thương mại (FTA) với EU, nhưng tại thời điểm này, thật khó có thể đạt được trong bối cảnh EU còn đang bận chiến đấu vì sự tồn tại của mình.

Nguy cơ lớn nhất của Brexit đối với Mỹ Latinh trong dài hạn đó là chính trị, bởi sự kiện này có thể khuyến khích chủ nghĩa bảo hộ và chống toàn cầu hóa. Đơn cử, kể từ khi người dân Vương quốc Anh bỏ phiếu rời khỏi EU, ứng cử viên Tổng thống thuộc đảng Cộng hòa của Mỹ Donald Trump đã cam kết mạnh về việc tái đàm phán tất cả các FTA của Mỹ với Mexico và châu Á.

Toàn cầu hóa đã và đang đạt được nhiều thành công trong cuộc chiến chống đói nghèo tại Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia còn lại tại châu Á, cũng như tại khu vực Mỹ Latinh trong ba thập niên qua.

Sự trở lại của chủ nghĩa bảo hộ có thể dẫn đến cuộc chiến tranh thương mại đã kích hoạt cuộc Đại suy thoái những năm 1930. Mỹ Latinh và châu Á - những khu vực phụ thuộc vào thương mại toàn cầu nhiều hơn so với Mỹ - sẽ bị thua thiệt nhiều nhất trong một cuộc suy thoái toàn cầu mới.