Ấm nồng trong gian khó 'Hồi ức tình yêu'

Sau 63 năm đính ước cùng nhau, nụ cười vẫn vẹn nguyên trong cuộc đời hạnh phúc của vợ chồng nhà báo - nhà văn Vũ Tú Nam - Thanh Hương. Ảnh: L.Q.V

Trước khi bước vào nghiệp văn chương, Vũ Tú Nam (sinh năm 1929, tại Nam Định) công tác ở một số tờ báo, nhà xuất bản. Ông đã tham gia BCH Hội Nhà văn VN nhiều khóa và là Tổng Thư ký Hội Nhà văn VN khóa IV, đồng thời là Đại biểu Quốc hội.

Còn bà Thanh Hương (sinh năm 1933, tại Nghệ An) thời chiến làm cán bộ phụ nữ, sau này làm Tổng Biên tập báo Phụ nữ Việt Nam. Họ vừa làm báo, vừa viết văn và có nhiều tác phẩm được bạn đọc yêu mến.

Bà Thanh Hương và ông Vũ Tú Nam thời trẻ (ảnh tư liệu gia đình).

Ba năm sau khi quen và thân nhau, tới tháng 6/1952, Vũ Tú Nam và Thanh Hương đính ước ở chiến khu Việt Bắc và tới tháng 2/1954, họ tổ chức cưới bằng một lễ cưới giản dị tại cơ quan Cục Tuyên huấn Quân đội, không nhẫn cưới. Vậy nên, trong buổi ra mắt cuốn “Hồi ức tình yêu” (tái bản bằng tiếng Việt và ra phiên bản mới bằng tiếng Anh) ở chiều 13/5/2017 tại Hà Nội, các con của ông, bà (họa sĩ Vũ Huy, dịch giả Vũ Hương Giang) đã tặng bố, mẹ cặp nhẫn cưới thay cho lời chúc mừng 63 năm họ bên nhau.

Để những lá thư tình của cặp bạn đời Vũ Tú Nam - Thanh Hương đến với bạn đọc qua cuốn “Hồi ức tình yêu” (xuất bản lần đầu năm 2002, là tuyển tập những lá thư riêng, viết trong thời gian 1950 - 1968), có sự nhiệt tình giúp đỡ của nữ nhà văn Mỹ Lady Borton - hiện là GĐ của Tổ chức Quaker ở Hà Nội. Trong chiến tranh, Lady là một trong số ít người Mỹ được đến Hà Nội, qua đó có thêm những người bạn.

Siêu mẫu Vũ Nguyễn Hà Anh , cháu nội ông bà Vũ Tú Nam - Thanh Hương trên bìa cuốn "Hồi ức tình yêu" (phiên bản tiếng Anh và bản tiếng Việt - tái bản). Ảnh: L.Q.V

Qua nhiều buổi trò chuyện với vợ chồng Vũ Tú Nam - Thanh Hương, Lady đã hết sức ngỡ ngàng khi được biết mối tình của họ đã bắt nguồn trong thời kháng chiến, được xem hơn 500 lá thư mà họ đã viết cho nhau, nay đã ố vàng theo thời gian.

“Đó là lịch sử, lịch sử đích thực, thứ lịch sử mà tôi yêu quý - những câu chuyện thật của con người, đầy ắp những sự việc thường ngày được thuật lại một cách trung thực, không hề có trong văn chương báo chí và văn chương học trò. Chắc chắn những lá thư này đã được viết bằng sự cảm động dành cho người yêu. Chúng đã sống sót trước sự tấn công của bom Mỹ và khí hậu ẩm thấp…” - Lady tâm sự.

Và rồi, Lady gợi ý với ông, bà Vũ Tú Nam - Thanh Hương nên tập hợp những lá thư này in thành sách, vì “rất cần được chia sẻ với mọi người”, bởi “đây là những lá thư của hai con người trưởng thành trong cuộc chiến tranh nhân dân…Đó là lịch sử của thế hệ anh chị từ khi anh chị còn rất trẻ. Tôi nghĩ ít có bộ sưu tập nào như thế…Những lá thư này có thể giúp các cháu nội, ngoại của anh chị hiểu về cuộc kháng chiến hơn bất cứ sách dạy sử nào. Đây là những lá thư riêng, nhưng cũng là một phần nhỏ lịch sử của đất nước các bạn…”.

Tại buổi ra mắt phiên bản tiếng Anh cuốn "Hồi ức tình yêu", từ phải sang: Bà Lady Borton, ông Vũ Tú Nam, bà Thanh Hương và anh Michael Arnold. Ảnh: L.Q.V

Phải một năm rưỡi sau, sau khi được đọc các bức thư được sao chụp, phóng to, vợ chồng Vũ Tú Nam - Thanh Hương đã có dịp hồi tưởng những kỷ niệm đẹp trong tình yêu và cuộc sống của họ và rồi, đã đồng ý chia sẻ với mọi người những bức thư đó. Trước đó, họ khá ngần ngại, bởi tâm lý của người Á Đông không muốn phô bày những tâm sự riêng tư.

Bây giờ, ngoài việc tái bản ấn phẩm bằng tiếng Việt, “Hồi ức tình yêu” đã có phiên bản tiếng Anh, được sản xuất bởi Metro Writers (một tổ chức viết văn, có trụ sở tại TP.Hồ Chí Minh, chuyên sản xuất tiểu sử và sách thương mại bằng tiếng Anh cho khách hàng cá nhân và người nổi tiếng) và xuất bản bởi NXB Thanh Niên. Tác phẩm đã ra mắt trên toàn cầu qua trang Amazon CreateSpace, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn đọc quốc tế cái nhìn sâu sắc về cuộc sống và tình yêu trong bối cảnh thời chiến ở Việt Nam.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - chúc mừng vợ chồng nhà văn Vũ Tú Nam - Thanh Hương. Ảnh: L.Q.V

Theo Michael Arnold - người biên tập bản dịch “Hồi ức tình yêu”: “Vũ Tú Nam và Thanh Hương đã sống qua những thời kỳ quan trọng và thú vị của lịch sử. Vẫn bên nhau và tràn đầy tình yêu sau gần 70 năm trao đổi những lá thư đầu, họ vẫn có rất nhiều điều để dạy các thế hệ mới về bản chất của chiến tranh, sự tranh đấu và tình yêu vĩnh cửu”.

Có một điều thú vị ở lần xuất bản trong năm 2017 này của “Hồi ức tình yêu” là: Ảnh nhân vật nữ ở cả hai bìa sách đều do siêu mẫu Vũ Nguyễn Hà Anh - cháu nội của ông bà Vũ Tú Nam - Thanh Hương thể hiện, như một sự hóa thân hình tượng người bà rất đỗi thân yêu của cô.

Lê Quang Vinh