"Vì sao em chết": Bài hát hay về nạn nhân chất độc da cam

Mẹ ơi! không thể nào, không thể nào còn được gặp em yêu. Mẹ ơi! không thể nào, không thể nào còn được gặp em yêu…”. (Trích lời bài hát Vì sao em chết) Bài hát “Vì sao em chết” như một tiếng kêu đau thương mà nhạc sĩ Thanh Trúc đã viết trong năm 1985, sau chuyến đi công tác tại vùng đất Cà Mau – Năm Căn và Rạch Gốc. Nhìn những rừng đước, làng mạc cây xanh nơi quê hương bị chất độc da cam hủy diệt, sự sống trù phú của một miền đất giàu có màu mỡ nay không còn, rồi những chuyến đi ngoài miền Trung chứng kiến sự đau đớn của những em bé bị nhiễm chất độc da cam/dioxin do Mỹ rải xuống, với niềm xúc động xót xa của một người đã từng chứng kiến sự hủy diệt của chất độc này tại chiến khu miền Đông Nam bộ, người nhạc sĩ tài hoa đã cho ra đời ca khúc “Vì sao em chết”. Đây là một ca khúc hay với đề tài chất độc da cam dioxin mà dường như chưa nhạc sĩ nào thành công như vậy. Bài hát chia làm hai đoạn. Đoạn đầu như một lời tự sự, chia sẻ của nhạc sĩ: “Đường phố đã vào hè, bạn bè đã vào hè, mà sao em còn trong mê mải… Đường phố đã vào hè, con ve đã kêu hè, mà sao em vẫn còn trong đớn đau…”. Đoạn hai với những giai điệu cao trào mãnh liệt cho sự phẫn uất và tuyệt vọng. Bài hát này như một thông điệp sẻ chia gửi đến mọi người và hiếm có nhạc sĩ nào lại có những tác phẩm mang tính dự báo mà cho đến khoảng 20 năm sau đã trở thành một sự kiện mang tính quốc gia và quốc tế, tạo nên một làn sóng đòi công lý, lẽ phải cho những nạn nhân bị chất độc da cam/dioxin do Mỹ rải xuống Việt Nam trong chiến tranh trước đây. Bài hát “Vì sao em chết” của cố nhạc sĩ Thanh Trúc đã được Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam – VAVA chọn làm bài hát chính thức trong chương trình “Đồng ca vì công lý”, phát động trên toàn quốc tháng 6-2007, và cho đến hôm nay vẫn là bài hát hay nhất đã và đang thịnh hành về đề tài này TRẦN MÙI