Tướng Thước và những cái Tết không thể nào quên

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước. (Ảnh: internet)

Tết Mậu Thân 1968 căng như dây đàn

Ngồi hỏi chuyện ông về những cái Tết thời chiến trong những ngày cuối năm rét se sắt, Trung tướng Nguyễn quốc Thước, người có 10 năm biền biệt trong những cánh rừng già Tây Nguyên (1965-1975) nay đã bước sang tuổi 91 rưng rưng:

"Ngày ấy, lương thực, thực phẩm từ ngoài Bắc vào rất khó khăn do đường mòn 559 chưa có. Thế nên, nếu 1 tấn gạo từ ngoài Bắc chuyển vào, vừa đi vừa làm lương thực và bị đánh phá, tới nơi chỉ còn 1 tạ và đã mốc meo bởi mưa rừng, bởi trèo đèo, lội suối... Bộ đội Tây Nguyên chủ yếu ăn củ mài, củ sắn, lấy lá dong gói bánh ăn cho đỡ ngán mà thôi”.

Và sống trong rừng, họ không biết hôm nay là ngày mấy, tháng mấy, không biết hôm nay 30, 31, mùng 1, mùng 2... mà chỉ biết, qua một đêm là sang ngày mới.

Rồi thỉnh thoảng hỏi nhau giờ là tháng mấy? cũng trong suốt 10 năm ấy, những người chỉ huy như ông không ai nghĩ đến Tết mà trong 365 ngày của năm, chỉ cần nghe tin miền Bắc được mùa là phấn khởi lắm.

Cũng như những riêng tư, nỗi nhớ vợ con, gia đình đều được những người lính dày dạn chiến trường gác lại.

Do đó, chiến trường Tây Nguyên đón Tết với quyết tâm làm sao lập nhiều chiến công mới để mừng xuân như lời kêu gọi của Bác hồ: “Năm qua thắng lợi vẻ vang/Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to...”.

Chính vì thế, sau này tất cả những trận đánh lớn của ta như Mậu Thân 1968, tổng tiến công năm 1972… đều đánh vào đêm giao thừa.

Và kỉ niệm sâu sắc nhất ông không thể quên đó là Tết Mậu Thân 1968. Toàn chiến trường miền Nam được lệnh tổng tấn công cùng một giờ vào đêm 30 rạng sáng mùng 1 Tết.

Thế nhưng, ở Tây Nguyên có một sự kiện hi hữu đó là nơi đây theo lịch miền Nam, nghĩa là chậm hơn miền Bắc 1 ngày. không những thế, năm đó lịch âm và dương trùng ngày nên nếu phía ngoài theo lịch Bắc (Bình Trị Thiên, Đà Nẵng) sẽ nổ súng vào đêm 31, rạng sáng mùng 1 thì Tây Nguyên sẽ nổ súng vào đêm 29, rạng ngày 30.

Lúc đó, Tướng Thước là Trưởng ban Tác chiến Bộ Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên. Bởi việc đi lại khó khăn nên bộ đội Tây Nguyên được lệnh di chuyển trước 2 ngày đường, không có thông tin, bộ đàm để đảm bảo an toàn bí mật.

Lúc này, ngoài Bắc mới báo vào chỉ đạo mặt trận Tây Nguyên chậm lại 1 ngày kẻo đánh động, kế hoạch nổ súng cùng một giờ của toàn miền Nam sẽ bị phá sản.

Thế nhưng, tất cả đã không kịp khi mà ngay cả người đi sau cũng không được thông tin, nói chuyện với người đi trước, bộ đàm liên lạc không có, cho người đuổi theo cũng không kịp nữa.

Lúc này, Bộ Tư lệnh Tây nguyên vô cùng căng thẳng và xác định sẽ bị kỉ luật. Vậy là theo lịch miền Nam, đúng 0h40 Buôn Ma Thuột nổ súng, Plâycu 0h55 và kon Tum là 1h15.

Tuy nhiên, với việc nổ súng sớm ở 3 thị xã Tây Nguyên, địch dồn sức vào đối phó nên phía ngoài chậm hơn 1 ngày đỡ bị tổn thất hơn. Kon Tum trụ được ngắn nhất là 3 ngày, Plâycu 7 ngày và Buôn Ma Thuột 12 ngày...

Tết sớm 1975

Tuy nhiên, suốt 10 năm của cuộc kháng chiến chống Mỹ với bộ đội Tây Nguyên, Tết 1975 là Tết sau 10 năm họ được cầm trên tay những hạt gạo nếp miền Bắc còn thơm mùi lúa.

Một cái Tết no đủ và đúng nghĩa với những người lính chiến trường. Ngày ấy, đường dây 559 đã thông suốt. Lương thực, đạn dược miền Bắc chi viện vào chiến trường miền Nam đã đầy đủ, sẵn sàng.

Họ được ăn Tết sớm 1 tháng. Tết đó, tất cả chiến trường im tiếng súng. Mỗi người được 2 lạng gạo nếp. Mỗi Tiểu đội được 1 hộp thịt 1kg, 1 bao thuốc lá.

Chỉ huy được thuốc lá Thăng Long, chiến sỹ thuốc lá Điện Biên, có kẹo cứng và bánh quy miền Bắc, có rượu sắn của đồng bào Tây Nguyên và gạo được cấp ăn no.

Chưa hết, Đắk Lắk vốn sẵn hoa lan nên Tết đó bộ đội ta kết đầy lan rừng tại lán trại. Đồng chí Vũ Lăng, Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên ngày đó, trong những khoảng lặng của chiến tranh ấy đã thổ lộ với chiến sỹ, đồng đội mình:

“Các cậu cho mình ít hoa. Vợ mình tên hoa. Mình nhớ hoa lắm...”. Thế nên, hoa phong lan và hoa mai vàng được treo đầy lán của đồng chí Tư lệnh mặt trận.

Và năm đó, cả rừng hoa mai bạt ngàn đón Tết cùng bộ đội Tây Nguyên như báo hiệu một chiến thắng vang dội sắp đến”, Tướng Thước kể.

Thế rồi, chưa đầy một tháng sau, chiến dịch Tây Nguyên mở màn cho chiến dịch hồ chí Minh lịch sử với chiến thắng đầu tiên ngày 10/3/1975 tại Buôn Ma Thuột.

Và các cánh quân từ Tây Nguyên tràn xuống trung du, đồng bằng, ào ạt tiến vào Sài gòn ngày 30/4 lịch sử. Và bây giờ, tướng Thước vẫn tin rằng đó là cái Tết vui nhất, trọn vẹn nhất, trả công cho chiến sỹ Tây Nguyên ngày 10/3...

Báo hiệu cho 10 năm chiến đấu gian khổ để đợi chờ một ngày chiến thắng. “Như những phần thưởng miền Bắc chuẩn bị cho Tây Nguyên một cái Tết no đủ”, Trung tướng Nguyễn quốc Thước bồi hồi.

Và cũng trong suốt 10 năm đi đánh Mỹ, người chỉ huy Nguyễn quốc Thước cùng vợ con bặt tin nhau. Vợ ông, sau 10 năm bặt tin chồng, tự vào quảng Bình hỏi thăm nhưng không thấy đành trở ra.

Tình cờ, lúc đó (tháng 9/1974), ông được Đại tướng Võ Nguyên giáp triệu tập ra nhận mệnh lệnh giải phóng Tây Nguyên. cùng trong ngày hôm đó, từ quảng Bình, vợ ông đi chuyến xe trước trở ra vì không gặp chồng, còn ông lại ngồi chuyến xe sau. Ông trời thương nên lúc đó phà phải đợi đủ người mới xuất hành.

Vậy là xe bà, xe ông cùng hội ngội trên chuyến phà ngày hôm đó. Hai con ông thấy cha về sợ hãi bỏ chạy vì “tự nhiên có ông đen thui, gầy gò, hom hem vào nhà cùng mẹ”.

Lúc ông đi, một đứa hơn 1 tuổi, một đứa vừa lọt lòng hơn 1 giờ đồng hồ nên các con quá bé để biết về người cha biền biệt 10 năm đi đánh giặc.

Dù đã ở tuổi 91 nhưng ông vẫn mang dáng dấp của một người lính nhanh nhẹn và không nề hà bất cứ việc gì. Một mình ông chăm sóc vợ ốm và vẫn vô cùng sắc sảo, thẳng thắn trong những phản biện về chính sách và cuộc sống hôm nay.

Trong cuộc trò chuyện với tôi, ông vẫn thoảng nghe tiếng người vợ yêu thương gọi mình, thói quen của một người chồng chăm vợ ốm chu đáo...

Nguyệt Thương