Thông tư 23/2015/TT-BKHCN: Vẫn còn phân biệt đối xử

Cán bộ Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị-Lạng Sơn kiểm tra máy móc nhập khẩu từ Trung Quốc

Theo quy định của thông tư mới, điều kiện NK máy móc thiết bị dây chuyền đã qua sử dụng phải hội đủ các điều kiện: Đối với DN NN phải đáp ứng 2 tiêu chí thời gian sử dụng không quá 10 năm và chất lượng còn lại của sản phẩm phải đạt trên 80%. Đối với các DN khác thì đáp ứng 1 trong 2 tiêu chí thời gian sử dụng không quá 10 năm hoặc chất lượng còn lại từ 80% trở lên.

Tuy nhiên, điều khiến giới chuyên gia trong ngành quan tâm nhất là sẽ có khá nhiều đối tượng thuộc diện “loại trừ”, không chịu sự quy định của thông tư. Chẳng hạn như các máy móc thuộc Danh mục sản phẩm hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (Danh mục sản phẩm hàng hóa nhóm 2), máy móc, thiết bị thuộc ngành in (với mã số HS từ HS 84.40 đến 84.43), máy móc phục vụ phát triển KH-CN an ninh quốc phòng, các trường hợp được Thủ tướng Chính phủ cho phép NK… Theo đó, nếu trong hồ sơ dự án đầu tư có danh mục thiết bị đã qua sử dụng và đã có quyết định chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư thì không cần áp dụng các điều kiện về tuổi thiết bị cũng như tiêu chuẩn kỹ thuật.

Trong khi đó, theo quy định của Luật Đầu tư 2014 thì những dự án đầu tư thuộc diện quyết định chủ trương đầu tư hoặc thuộc diện thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư là những dự án lớn sử dụng ngân sách nhà nước hoặc các dự án có vốn đầu tư nước ngoài. Do đó, trên thực tế, quy định này của Thông tư 23 vẫn có sự “thiên vị” đối với các DNNN và DN có vốn đầu tư nước ngoài. Trước đó, tại các dự thảo của bản thông tư thay thế Thông tư 20, sự phân biệt trong các quy định giữa DN NN với DN tư nhân hay các quy định “ưu tiên” cho DN có vốn đầu tư nước ngoài đã vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ phía DN. Vì vậy, để tạo sự bình đẳng và cạnh tranh minh bạch giữa các DN thì chúng ta cần phải phân loại theo từng ngành và xác định độ tuổi máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ tương ứng hoặc thống nhất về tiêu chí điều kiện – vị chuyên gia chia sẻ.

Còn với quan điểm của đại diện Hiệp hội Vật liệu xây dựng VN thì, nếu phân nhóm giữa DNNN và các DN khác như quy định mới tại thông tư sẽ tạo nên rắc rối và phức tạp. Ngoài ra, DN không dễ dàng thỏa mãn các giấy tờ NK với các cơ quan hải quan. Vị đại diện này cũng thẳng thắn cho rằng, quy định này là không phù hợp với Luật DN sửa đổi, bởi sự phân biệt giữa DNNN và DN tư nhân trong việc nhập khẩu thiết bị, máy móc cũ. Sự ra đời của văn bản như thế này sẽ vô hình trung tạo rào cản cho DN và không phù hợp với thực tiễn.

Mai Thanh