Thông tin cần biết về tật nhỏ đầu ở trẻ

Sau bài viết " Thông tin ngắn gọn bạn cần biết về virus Zika " mình thấy có khá nhiều bạn quan tâm và đặt câu hỏi thắc mắc về nguyên nhân mắc phải, khả năng chữa trị và cách phòng tránh về bệnh nhỏ đầu ở trẻ sơ sinh. Trong bài viết này mình xin phép chia sẽ thêm nhiều thông tin về chúng để các bạn có thể hiểu được rõ ràng và tường tận hơn.

Bệnh nhỏ đầu ở trẻ là một bệnh hiếm gặp khi tần suất mắc phải là từ 2 đến 12 bé trên 10.000 trẻ được sinh ra ở Hoa Kì mỗi năm. Ở Việt Nam, tần suất này chỉ vào khoảng 2-3 bé trên 1000 trẻ được sinh ra. Những trẻ sơ sinh được nói đến ở đây có kích thước vòng đầu nhỏ ở so với những trẻ cùng độ tuổi và giới tính. Bệnh nhỏ đầu được ghi nhận là nhỏ về kích thước của não.

Phát triển não bất thường thường xuyên đi kèm với đầu nhỏ và thường có mặt trong sự kết hợp với các dị tật bẩm sinh khác, mặc dù nó cũng có thể chỉ là bất thường ở thời điểm hiện tại. Đầu nhỏ có thể có mặt khi sinh do sự phát triển não bất thường trong thai kì hoặc có thể được chẩn đoán sau khi sinh như là kết quả của sự chậm phát triển của não.

Trước tiên xin điểm lại những thông tin chính về tật nhỏ đầu ở trẻ
Tật nhỏ đầu là một bệnh hiếm gặp khi tần suất mắc phải của bệnh chỉ vào khoảng 2-12 trẻ mỗi 10.000 trẻ được sinh ra tại Mỹ mỗi năm Bênh có thể gặp khi trẻ vừa sinh ra hoặc cũng có thể trong giai đoạn phát triển thể chất về sau Yếu tố nguy cơ của tật nhỏ đầu ở trẻ tăng lên khi trẻ phơi nhiễm với các bệnh truyền nhiễm như Rubella trong quá trình mang thai của mẹ Tật đầu nhỏ thường kèm theo các bệnh nghiêm trọng khác như động kinh, chậm phát triển và các vấn đề về cân bằng trong cuộc sống Mức độ nghiêm trọng của bệnh và các triệu chứng kèm theo thường thay đổi từ người này với người khác Tật nhỏ đầu có thể được phát hiện trên siêu âm trong suốt quá trình thai kì Hiện tại các nhà khoa học ghi nhận có mối liên hệ giữa virus Zika và sự phát triển của tật nhỏ đầu ở trẻ sơ sinh Trung tâm kiểm soát và phòng chống bênh tật (CDC) đã có hướng dẫn du lịch cho phụ nữ mang thai khi khuyến cáo không đi du lịch đến các quốc gia bị ảnh hưởng bởi virus Zika . Nguyên nhân gây ra bệnh nhỏ đầu ở trẻ

Cho đến ngày nay, nguyên nhân về bệnh nhỏ đầu ở trẻ vẫn chưa được xác định một các đầy đủ. Tuy nhiên, có một số nguy cơ có thể ảnh hưởng đến trẻ mà đã được các nhà khoa học tìm ra. Các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh đầu nhỏ ở trẻ bao gồm:
Bất thường về gen hoặc nhiễm sắc thể (vd: hội chứng Down) Nhiễm phải các bệnh lý như Rubella, Toxaplasma, Cytomegalovirus (CMV), thủy đậu và có thể là virus Zika Suy dinh dưỡng nặng Dính liền khớp sọ (các khớp sọ dính liền với nhau sau khi sinh ở trẻ) Não thiếu oxy trong thai kì (các nguyên nhân gây giảm oxy cho thai nhi trong quá trình mang thai của mẹ gây suy thai) Phenylketone niệu (PKU) không được kiểm soát ở mẹ - một dị tật bẩm sinh của cơ thể do thiếu men khiến trẻ không thể phá hủy một loại axit amin đặc biệt Yết tố môi trường cũng có thể làm tăng nguy cơ dị tật đầu nhỏ bẩm sinh ở trẻ. Theo nghiên cứu, một thai nhi có mẹ tiếp xúc với ma túy, rượu, khói thuốc lá và các chất độc hại khác có nguy cơ phát triển não bất thường hơn là những đứa trẻ có mẹ không tiếp xúc.

Bệnh nhỏ đầu ở trẻ có thể xuất hiện khi sinh do sự phát triển bất thường của não trong thai kì

Triệu chứng thường gặp ở những trẻ bị dị tật nhỏ đầu

Trẻ sơ sinh với dị tật đầu nhỏ sẽ có đầu nhỏ hơn so với những đứa trẻ bình thường với cùng độ tuổi và cùng giới tính. Kích thước đầu được xác định khi ta đo chu vi xung quanh đỉnh đầu của chúng.

Trong một số trẻ được sinh ra với đầu nhỏ, trẻ bị bệnh đầu nhỏ có kích thước nhỏ hơn trung bình nhiều và thậm chí có thể nhỏ hơn chỉ số ghi nhận bình thường của những đứa trẻ đầu nhỏ ở cùng một nhóm tuổi. Một tính chất đặc trưng – thường thấy trong những trường hợp nghiêm trọng hơn của đầu nhỏ là trẻ có trán ngược dốc.

Hình ảnh trẻ sơ sinh có hình dạng trán ngược dốc trong bệnh nhỏ đầu ở trẻ.

Các biến chứng của bệnh đầu nhỏ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng và lâu dài và ở một thời điểm nhất định nó có thể ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Các biến chứng của bệnh đầu nhỏ ở trẻ bao gồm:
Động kinh Chậm phát triển thể chất Thiểu năng trí tuệ Hiếu động thái quá ở trẻ Biến dạng khuôn mặt Chậm phát triển chiều cao Rối loạn vận động và thăng bằng Khó khăn về ăn uống Khiếm thính Khiếm thị Cách chẩn đoán bệnh nhỏ đầu

Thông thường, bệnh có thể được nhận biết qua nhìn thấy thông thường, hoặc qua siêu âm ba chiều và chẩn đoán trước khi sinh.

Siêu âm vào từ tháng thứ 4-9 của thai kì có thể phát hiện ra bệnh nhỏ đầu ở trẻ trước khi sinh ra.

Để có được một chẩn đoán trẻ bị dị tật đầu nhỏ sau khi sinh, đứa trẻ sẽ phải trải qua quá trình kiểm tra toàn diện. Quá trình chẩn đoán bệnh nhỏ đầu ở trẻ bao gồm:
Kiểm tra thể chất, bao gồm đánh gia chu vi vòng đầu Kiểm tra và tầm soát toàn diện trước sinh Kiểm tra và tầm soát sau sinh Tiền căn các bệnh lý mắc phải của gia đình và kích thước chu vi vòng đầu của bố mẹ Biểu đồ tăng trưởng kích thước vòng đầu theo thời gian. Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng CT scan hoặc MRI hoặc thử máu để đánh giá cho sự hiện diện của những nguyên nhân gây ra sự chậm phát triển ở trẻ. CT scan và MRI cũng sẽ cung cấp cho các đội ngũ y tế những thông tin liên quan đến khả năng mắc phải các bệnh truyền nhiễm trong thai kì gây ra những thay đổi trong cấu trúc não của trẻ.

Điều trị bệnh nhỏ đầu

Hiện nay, không có giải phát điều trị nào cho bệnh nhỏ đầu ở trẻ. Thay vào đó, điều trị tập trung và các biện pháp can thiệp để quản lý bệnh này và làm giảm bớt các biến chứng kèm theo như co giật.

Trẻ sơ sinh có tật nhỏ đầu nhẹ chỉ cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe. Những trẻ có dạng nặng hơn có thể cần can thiệp từ bé để tăng cường và phát huy tối đa khả năng về thể chất và trí tuệ của trẻ bao gồm hướng dẫn về các nói chuyện, thể chất và hướng nghiệp

Một tình trạng được gọi là chứng liền sọ ở trẻ có thể gây ra bệnh đầu nhỏ. Trong trường hợp của chứng liền sọ, các khớp giữa các hộp sọ liền sớm dẫn đến ngăn trẻ phát triển não bộ. Tuy nhiên, tình trạng này có thể hồi phục qua phẫu thuật.

Biện pháp ngăn chặn bệnh nhỏ đầu ở trẻ:

Cần có cuộc nói chuyện với nhân viên y tế về nguy cơ gặp phải bệnh nhỏ đầu ở trẻ và những biện pháp để làm giảm tối thiểu khả năng mắc phải. Trong quá trình thai kì, giảm tiếp xúc với thức uống có cồn, chất gây nghiện và các hóa chất độc hại sẽ giảm được phần lớn nguy cơ bệnh ở trẻ
Giảm nguy cơ mắc phải các bệnh như thủy đậu, rubella, cytomegalovirus, toxoplasmosis và đặc biệt là virus Zika cũng được các chuyên gia về y tế khuyến cáo

Tham khảo: MedicalToday