Thị trường sữa Việt Nam: Cơ hội dành cho ai?

Thị trường đang chờ doanh nghiệp... Theo Dự báo, nhu cầu tiêu thụ sữa của thị trường Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới bởi những tác động từ việc thu nhập đầu người dự báo sẽ tăng 125% giai đoạn 2008-2012 (lên mức 1854 USD/năm) dẫn đến nhu cầu sữa tăng. Theo Euromonitor International – hãng chuyên nghiên cứu về thị trường và người tiêu dùng cho biết, những yếu tố này sẽ làm cho quá trình phân phối sản phẩm lúc đó thay đổi. Dự báo đến năm 2011, sữa nước và sữa bột tại Việt Nam sẽ có mức tăng trưởng gấp đôi so với con số 149.000 tấn sữa nước, 27.000 tấn sữa bột gầy và 39.000 tấn sữa bột nguyên kem được tiêu thụ năm 2008. Trong khi đó, theo TS. Đỗ Kim Tuyên - Cục chăn nuôi, Bộ NN&PTNT cho biết, mục tiêu năm 2010 tổng sản xuất sữa tươi tại VN phấn đấu đạt 350.000 tấn. Con số này năm 2008 là 262.000 tấn, mới đáp ứng được 22% nhu cầu trong nước. Dân số trẻ và tỷ lệ trẻ sơ sinh cao là đã tạo một thị trường tiêu thụ sữa lớn (Ảnh: ST) Giá cao bởi những quan niệm ….. Mặc dù là một quốc gia nông nghiệp, với thu nhập bình quân đầu người thấp, mức tiêu dùng nói chung và tiêu thụ sữa nói riêng vẫn ở mức thấp. Tuy vậy, một nghịch lý hiện nay là giá sữa tại Việt Nam lại đang phản ánh ngược lại thực tế này. Theo ông Raf Somers - Cố vấn trưởng Dự án Bò sữa Việt Bỉ cho biết, trong khi giá sữa ở các nước thuộc châu Âu, Nam Mỹ… dao động từ 0,5-0,9 USD/lít thì giá sữa tại Việt Nam trung bình ở mức 1,1 USD – thuộc loại cao nhất thế giới. Một trong những nguyên nhân làm giá sữa hiện nay ở nước ta rơi vào nghịch lý nói trên bên cạnh các yếu tố cấu thành giá thành sản phẩm như giá sữa nguyên liệu, chi phí sản xuất, đóng gói, lợi nhuận của nhà chế biến, phân phối bán lẻ, các chính sách thuế… là do thị hiếu, xu hướng chọn mua loại đắt nhất có thể của người tiêu dùng Việt Nam đã góp phần làm tăng giá sản phẩm sữa. Ông Raf Somers cho rằng, việc nhiều người tiêu dùng đang quan niệm sản phẩm càng đắt tiền thì chất lượng càng cao. Đặc biệt, sau sự kiện sữa nhiễm chất melamine cuối năm 2008 thì đầu năm 2009 đã diễn ra hiện tượng một số hãng sữa tăng giá sản phẩm để tăng doanh số bán hàng. Cơ hội dành cho ai? Cũng theo nghiên cứu của Euromonitor, hiện nay thực trạng phân phối trên thị trường sữa của Việt Nam đang thuộc về một số “đại gia” như Vinamilk chiếm 35%; Dutch Lady chiếm 24%; 22% là các sản phẩm sữa bột nhập khẩu như Mead Johnson, Abbott, Nestle…; 19% còn lại là các hãng nội địa: Anco Milk, Hanoimilk, Mộc châu, Hancofood, Nutifood… Các doanh nghiệp còn rất nhiều cơ hội đối với thị trường sữa Việt Nam (Ảnh: ST) Trong đó, nhóm sữa đặc: Vinamilk chiếm 79%; Dutch Lady chiếm 21%. Sữa nước: Dutch Lady chiếm 37%; Vinamilk: 35%. Sữa chua: Vinamilk chiếm 55%. Sữa bột: Dutch Lady chiếm 20%, Abbott và Vinamilk cùng chiếm 16%; Mead Johnson 15%; Nestle: 10%. Về nguyên liệu cung cấp cho thị trường, Euromonitor cho rằng, hiện nay nguyên liệu sản xuất trong nước chiếm 28%; nhập khẩu 50%, chế biến ra 78%, còn sữa thành phẩm nhập khẩu hiện chiếm 22%. Nhận xét các sản phẩm sữa tại Việt Nam, ông Raf Somers cho rằng thị trường hiện nay ở nước ta còn đơn giản, chưa nhiều sản phẩm có giá trị gia tăng cao; liên kết trong các khâu từ thu mua nguyên liệu, bảo quản, chế biến, phân phối còn rời rạc. Theo ông Raf Somers, ngành sữa Việt Nam cần gắn kết chặt chẽ với thế giới và ngược lại để tăng tính cạnh tranh; Nhà nước cần thiết lập các tiêu chuẩn chất lượng, thực hiện giám sát kiểm soát các chuỗi giá trị để tối đa hóa hiệu quả hoạt động của các khâu, “từ trang trại tới bàn ăn” trong chuỗi ngành sữa. Với những tiềm năng lớn về nhu cầu thị trường như đã nói trên, trong khi giá bán lẻ lại thuộc hàng cao nhất thế giới, đây là một trong những lợi thế để các doanh nghiệp đang có ý định tham gia thị trường tiến hành nhanh chóng các quyết định gia nhập. Ngay lúc này, với mức lợi nhuận cao nên các hãng liên tục đầu tư những chiến dịch quảng cáo rầm rộ; cạnh tranh mạnh mẽ trong việc thu mua sữa tươi trong nước. Trong đó, các công ty có chu trình sản xuất khép kín, với vùng nguyên liệu riêng như Mộc Châu, Ba Vì chỉ 1-2 năm nay đã nhanh chóng vươn lên chiếm lĩnh thị phần.