Thi Ngữ văn: Đề nghị tăng điểm phần thi nghị luận xã hội

Trao đổi với PV Infonet, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống - Phó vụ trưởng Vụ giáo dục Trung học, thường trực Ban chỉ đạo đổi mới Chương trình - Sách giáo khoa sau năm 2015 (Bộ GD&ĐT) cho biết.

Ông Thống phân tích: "Đề thi môn Văn sẽ kiểm tra toàn diện, vận dụng cách đánh giá theo năng lực của từng học sinh. Đồng thời, nhằm xác định đúng năng lực viết và đọc hiểu văn bản của học sinh, câu hỏi nghị luận xã hội sẽ đánh giá đúng mục tiêu này. Không những vậy, đề Văn còn đề cập đến nhiều vấn đề đời sống, cơ hội cho thí sinh bộc lộ suy nghĩ, đưa ra những quan điểm sống của mình...".

Cấu trúc đề thi tốt nghiệp môn Văn sẽ theo hướng mở

Theo ông Thống, cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT năm 2014 môn Ngữ văn sẽ có khả năng ra các phần như: Phần đọc hiểu sẽ kiểm tra kiến thức về tiếng Việt, phần này đòi hỏi thí sinh phát hiện những sai sót về lỗi chính tả, ngữ pháp, chấm câu, lỗi câu, cách dùng từ, logic... từ một đoạn văn có nhiều sai sót cho trước.

Cũng có thể ra đề theo cách yêu cầu học sinh tóm tắt 1 đoạn văn liên quan đến các môn đã học ở THPT: Văn học, Sử, Địa, Khoa học tự nhiên... Hoặc có thể, yêu cầu thí sinh chỉ ra các biện pháp nghệ thuật đặc sắc và tác dụng của biện pháp đó trong một đoạn thơ/văn cho sẵn.

Ngoài ra, đề Ngữ văn còn có phần kiểm tra năng lực thí sinh bằng câu hỏi viết nghị luận xã hội, câu hỏi này yêu cầu thí sinh vận dụng tổng hợp các kiến thức về Văn học, Lịch sử, Địa lý, Đạo đức… vào câu trả lời, đồng thời vận dụng tổng hợp giữa kể, tả, biểu cảm, thuyết minh và nghị luận.

Như vậy, theo ông Thống, với tình huống giả định như trên, người viết không thể kể lung tung mà phải nêu được những địa danh lịch sử quan trọng và có ý nghĩa cả xưa và nay...

Theo ông Thống, việc ra đề thi môn Văn có câu nghị luận xã hội sẽ đánh giá được kiến thức tổng hợp của học sinh

"Việc ra đề Ngữ văn như thế không chỉ kiểm tra riêng kiến thức văn học, mà còn cả các kiến thức về lịch sử, địa lý, giáo dục đạo đức và công dân... của học sinh. Kiểm tra như thế là đổi mới đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực, học sinh sẽ vận dụng kiến thức tổng hợp vào bài viết" - ông Thống chia sẻ.

Ngoài ra, theo ông Thống, với đề văn trên, học sinh không cần phải chép lại đề, bài làm mà trả lời thẳng vào từng câu hỏi, học sinh hoàn toàn tự xác định những nội dung cụ thể theo cách hiểu của mình. Kể cả, trường hợp học sinh mang tài liệu vào phòng thi cũng không quay cóp được gì, người coi thi không vất vả khám hay bắt tài liệu các em...

Ông Thống đề xuất: "Phương hướng những năm tiếp theo chúng ta sẽ đổi mới đề thi môn Ngữ văn theo hướng kiểm tra toàn diện, bước đầu vận dụng cách đánh giá theo năng lực học sinh. Từ đó, chúng ta sẽ tiệm cận dần đến các yêu cầu khi thực hiện chương trình và sách giáo khoa mới. Tổ chức một kỳ thi quốc gia, làm một bài thi tổng hợp để vừa xét tốt nghiệp THPT, vừa xét tuyển sinh đại học..."

Ngoài ra, do yêu cầu phân hóa cao hướng tới tuyển sinh đại học, đề thi còn yêu cầu vận dụng sáng tạo những hiểu biết về kiến thức và kĩ năng văn học để thực hành, phân tích, đánh giá, bình luận, phản bác một vấn đề văn học, một văn bản, trích đoạn chưa được học trong sách giáo khoa. Từ đó, các trường đại học, cao đẳng căn cứ vào điểm từng câu để xét tuyển sinh vào trường...

Theo ông Thống, chúng ta sẽ đánh giá, kiểm tra được năng lực của thí sinh qua cách ra đề Ngữ văn kiểu này: "Đây là đề xuất của cá nhân tôi để trao đổi. Còn Bộ vẫn tiếp tục lấy ý kiến giáo viên, học sinh để tham khảo và lấy ý kiến rộng rãi các chuyên gia, nhà nghiên cứu về đổi mới hướng ra đề thi tốt nghiệp THPT năm 2014..."

Nguyễn Hiếu