TKV: Tiền không chi, đường cứ đi

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động ngày 22-8, ông Nguyễn Thanh Liêm, Trưởng Ban Nhôm - Titan (Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam - TKV), cho biết trong danh mục đầu tư tổ hợp bauxite Lâm Đồng và Nhân Cơ của TKV không có mục đầu tư cho hệ thống đường vận chuyển trên quốc lộ hay tỉnh lộ mà chỉ có đầu tư cho đường chuyên dụng. Đáp ứng được yêu cầu “Trong suy nghĩ của chúng tôi chưa bao giờ có việc bỏ tiền nâng cấp hay sửa chữa cầu, đường. Chúng tôi và tư vấn đã tiến hành khảo sát và thấy rằng các tuyến đường đó hoàn toàn bảo đảm yêu cầu của việc vận chuyển alumin - một loại hàng hóa bình thường chứ không có gì đặc biệt cả”- ông Liêm nói. Về dự báo xe chở alumin có trọng tải 40 tấn sẽ làm hư nát những tuyến đường mà nó đi qua, ông Liêm cho biết: TKV chỉ thuê vận tải hàng hóa, còn việc doanh nghiệp đó có thực hiện được hay không thì thuộc trách nhiệm của doanh nghiệp. Nhà máy Nhân Cơ đang cấp tập xây dựng nhưng phương án đầu tư làm đường vận chuyển bauxite không được đặt ra. Ảnh: CAO NGUYÊN Trước vấn đề Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng về việc TKV phải bỏ tiền ra làm đường, ông Liêm thẳng thắn: “Chúng tôi là doanh nghiệp Nhà nước hoạt động theo Luật Doanh nghiệp nên Chính phủ chỉ đạo thì phải chấp hành. Nhưng là doanh nghiệp nên phải có cơ chế, rõ ràng chuyện ứng vốn, bỏ vốn và thu hồi vốn thế nào”. Khiếm khuyết từ đầu Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng việc TKV phải dùng đoàn xe có tổng trọng tải dưới 25 tấn là đương nhiên trong điều kiện đường sá như vậy. Nhưng trong vận tải, dùng xe nhỏ đồng nghĩa với việc chi phí vận tải tăng cao và chắc chắn TKV không thể mãi dùng xe loại này. “Vậy tại sao ngay từ thời điểm triển khai, lập dự án, TKV không phối hợp tổ chức kiểm định về trọng tải cầu, đường để không phải ở vào tình huống như hiện nay. Lỗi do nhiều phía, trong đó đầu tiên tôi nghĩ rằng thuộc về TKV”- ông Hùng nhận định. Trong khi đó, GS-TS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Giáo dục, Văn hóa, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho biết ngay từ thời điểm hình thành dự án bauxite, các đại biểu Quốc hội khóa XII đã đưa ra chất vấn tại các phiên thảo luận rất gay gắt và cho rằng đây là dự án kinh tế của một doanh nghiệp nên phải tính chi phí làm đường vận chuyển vào kinh phí của TKV. Ông Nguyễn Minh Thuyết khẳng định: “Việc trước đây TKV tính tới phương án làm đường sắt để vận chuyển từ cảng Kê Gà lên nhà máy alumin hay bây giờ lợi dụng luôn đường dân sinh để vận chuyển alumin mà không chịu bỏ tiền tu sửa, nâng cấp cho thấy dự án này khiếm khuyết ngay từ đầu”. Ông Nguyễn Minh Thuyết đặt vấn đề: Đây mới chỉ là hai dự án thí điểm, nếu không giải quyết rốt ráo thì dễ trở thành tiền lệ xấu. Kiến nghị Chính phủ bảo lãnh vay vốn Ông Nguyễn Thanh Liêm cho biết hiện đã đầu tư vào hai dự án bauxite Lâm Đồng và Nhân Cơ khoảng 23.000 tỉ đồng. Dự án bauxite Lâm Đồng cơ bản thu xếp được vốn, còn Nhân Cơ đang khó khăn. Các tổ chức tín dụng nước ngoài yêu cầu phải có sự bảo lãnh vay vốn của Chính phủ. Chính phủ đã chấp thuận với đề nghị của TKV và khoản bảo lãnh vay của Chính phủ vào hai dự án này khoảng vài trăm triệu USD. Dự kiến tháng 9 tới sẽ có sản phẩm đầu tiên từ nhà máy alumin Lâm Đồng, song do những khó khăn về vốn nên phải lùi đến sau tháng 10. Thời điểm bắt đầu có sản phẩm ở Nhân Cơ cũng sẽ chậm lại.