Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam

Đảng lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám thành công và kháng chiến chống xâm lược thắng lợi

Xuất phát từ bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, lấy thực tiễn xã hội Việt Nam làm cơ sở cho việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin khi xác định đường lối cách mạng nước ta, ngay từ khi ra đời, Đảng ta xác định nhiệm vụ chống đế quốc và nhiệm vụ chống phong kiến không thể tách rời nhau. Trải qua ba cao trào cách mạng (1930-1931, 1936-1939, 1939-1945), Đảng ta nhận thức ngày càng sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ đó: Tuy hai nhiệm vụ không tách rời nhau nhưng nhiệm vụ chống đế quốc là chủ yếu nhất, nhiệm vụ chống phong kiến phải phục tùng nhiệm vụ chống đế quốc và phải thực hiện từng bước với những khẩu hiệu cụ thể như: Giảm tô, giảm thuế, chia ruộng đất công, chia ruộng đất của bọn phản động cho người dân nghèo... Đảng đã xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân tộc, động viên toàn dân Tổng khởi nghĩa thắng lợi. Đảng đã lợi dụng triệt để mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù; chủ động kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng bạo lực cách mạng thích hợp để đập tan nhà nước cũ, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân; coi khởi nghĩa là một nghệ thuật, nghệ thuật chọn đúng thời cơ tiến hành Tổng khởi nghĩa... Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã đập tan ách thống trị của thực dân Pháp trong gần một thế kỷ, ách thống trị của phát-xít Nhật, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đưa dân tộc ta bước vào kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên độc lập, tự do.

Vừa mới ra đời, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã bị các nước đế quốc, các thế lực phản động câu kết với nhau chống phá quyết liệt, hòng tiêu diệt chính quyền cách mạng non trẻ. Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của nhân dân ta đứng trước bối cảnh vừa có thuận lợi cơ bản, vừa gặp phải nhiều khó khăn to lớn, hiểm nghèo. Giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm là những hiểm họa đối với chế độ mới, vận mệnh dân tộc như "ngàn cân treo sợi tóc", Tổ quốc lâm nguy.

Với quyết tâm: Thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã lãnh đạo nhân dân tiến hành chín năm trường kỳ kháng chiến. Đảng đã đề ra đường lối đúng đắn và quán triệt thật sâu sắc đường lối đó cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện. Đó là đường lối chiến tranh nhân dân, kháng chiến toàn dân, toàn diện, dựa vào sức mình là chính và tăng cường công tác xây dựng Đảng, nâng cao sức chiến đấu và hiệu lực lãnh đạo của Đảng trong chiến tranh, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.

Với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cách mạng Việt Nam bước vào thời kỳ mới với đặc điểm: Đất nước tạm thời bị chia cắt làm hai miền, với hai chế độ chính trị - xã hội đối lập nhau. Miền bắc được giải phóng, bắt đầu xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa. Miền nam vẫn còn dưới ách đô hộ, áp bức của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Đảng ta đã xác định con đường phát triển của cách mạng nước ta phải tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: Một là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền bắc, xây dựng miền bắc thành căn cứ địa vững chắc của cả nước; hai là, tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền nam, chống đế quốc Mỹ xâm lược và tay sai, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước. Tuy mỗi miền thực hiện một nhiệm vụ chiến lược khác nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Trong đó, cách mạng miền bắc giữ vai trò quyết định nhất đối với toàn bộ sự phát triển của cách mạng Việt Nam. Cách mạng miền nam giữ vị trí quan trọng, tác động trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.

Thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, trải qua 21 năm nỗ lực phấn đấu, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc đã đạt được những thắng lợi rất đáng tự hào. Quân dân miền bắc đã chiến thắng cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, điển hình là chiến thắng lịch sử của trận "Điện Biên Phủ trên không" trên bầu trời Hà Nội cuối năm 1972.

Miền bắc không chỉ chia lửa với các chiến trường mà còn hoàn thành xuất sắc vai trò là căn cứ địa của cách mạng cả nước và làm tròn nghĩa vụ hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn miền nam.

Quân và dân miền nam đã vượt lên mọi gian khổ, hy sinh, kiên cường, bền bỉ và anh dũng chiến đấu, lần lượt giành thắng lợi trước các chiến lược chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ. Trải qua 21 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân cả nước đã chiến đấu kiên cường anh dũng, với sự đồng tình, giúp đỡ to lớn của bạn bè quốc tế, bằng cuộc Tổng tiến công nổi dậy mùa Xuân năm 1975, với Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, nhân dân ta đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.

Tiếp theo đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã chiến thắng các cuộc chiến tranh biên giới phía bắc và tây nam, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, làm tròn nghĩa vụ quốc tế.

Đảng khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới

Sau khi giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, bên cạnh thuận lợi và những thành tựu đã đạt được trong giai đoạn đầu xây dựng đất nước, chúng ta cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới. Tư tưởng chủ quan, nóng vội, muốn tiến nhanh lên chủ nghĩa xã hội trong một thời gian ngắn, việc bố trí sai cơ cấu kinh tế, cùng với những khuyết điểm của mô hình kinh tế hàng hóa tập trung quan liêu, bao cấp bộc lộ ngày càng rõ, làm cho tình hình kinh tế - xã hội rơi vào trì trệ, khủng hoảng. Nước ta lại bị các thế lực thù địch bao vây, cấm vận...

Để đưa nước ta thoát khỏi tình trạng đó, vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải đổi mới mạnh mẽ, cơ bản cách nghĩ, cách làm. Cuối những năm 70 thế kỷ XX, ở một số địa phương, bắt đầu có những tìm tòi, thử nghiệm cách làm ăn mới, đưa ra những lời giải đáp cho những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Để đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, chúng ta đã phải trải qua một quá trình tìm tòi, thử nghiệm, đấu tranh tư tưởng và tổng kết thực tiễn rất gian khổ. Trải qua ba bước đột phá cục bộ về tư duy kinh tế, Đại hội VI (tháng 12-1986) đã đưa ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước, bao gồm đổi mới tư duy, đổi mới tổ chức cán bộ, đổi mới phương pháp lãnh đạo và phong cách công tác. Đại hội đặc biệt nhấn mạnh phải đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế; phải nắm vững quy luật khách quan, dân là gốc.

Từ đó đến nay, văn kiện các Đại hội Đảng toàn quốc, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị ngày càng bổ sung, phát triển hoàn thiện đường lối đổi mới. Những thành tựu đạt được trong 25 năm đổi mới là to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, bộ mặt của đất nước và đời sống của nhân dân có nhiều thay đổi; sức mạnh về mọi mặt được tăng cường, độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao; tạo tiền đề để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới.

Đại hội XI của Đảng (tháng 1-2011) đã khẳng định: Thực tiễn phong phú và những thành tựu đạt được qua 25 năm đổi mới, 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội đã chứng tỏ đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn phù hợp quy luật khách quan và thực tiễn cách mạng Việt Nam.

Tổng kết quá trình hơn 80 năm cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã khẳng định: "Từ năm 1930 đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những thắng lợi vĩ đại".

Những thắng lợi vĩ đại trong hơn 80 năm qua, bắt nguồn từ nhiều nhân tố, trong đó nhân tố quyết định hàng đầu là sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Nghị quyết hội nghị Trung ương 4, khóa XI về "Một số vấn đề cấp bách về công tác xây dựng Đảng hiện nay" một lần nữa khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện. Trải qua hơn 80 năm phấn đấu, xây dựng và trưởng thành vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, với bản lĩnh của một đảng cách mạng chân chính, dày dạn kinh nghiệm, luôn gắn bó máu thịt với nhân dân, Đảng đã lãnh đạo, tổ chức và phát huy sức mạnh to lớn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, giành được nhiều thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp cách mạng.

Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố lòng tin của đảng viên và nhân dân đối với Đảng

Với phương châm: Nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, khách quan, không nể nang, né tránh, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã chỉ rõ: Trong lãnh đạo, Đảng có lúc cũng phạm sai lầm, khuyết điểm, có những sai lầm, khuyết điểm nghiêm trọng do giáo điều, chủ quan, duy ý chí, vi phạm quy luật khách quan. Đảng đã nghiêm túc tự phê bình, sửa chữa khuyết điểm, tự đổi mới, chỉnh đốn để tiếp tục đưa sự nghiệp cách mạng tiến lên. Nghị quyết hội nghị Trung ương 4, khóa XI cũng đã chỉ rõ: "Công tác xây dựng Đảng vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém, khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng, nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ".

Để tạo chuyển biến rõ rệt, khắc phục được những hạn chế, yếu kém trong công tác xây dựng Đảng, nhằm xây dựng Đảng ta thật sự là đảng cách mạng chân chính, ngày càng trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin trong Đảng và nhân dân. Nghị quyết hội nghị Trung ương 4, khóa XI đã chỉ rõ: "cần tiếp tục thực hiện tốt 8 nhiệm vụ trong công tác xây dựng Đảng mà Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã đề ra, coi đó là những nhiệm vụ vừa cơ bản, vừa lâu dài và phải thực hiện thường xuyên, có hiệu quả, đồng thời tập trung cao độ để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt ba vấn đề cấp bách sau đây:

Một là, kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của đảng viên và nhân dân đối với Đảng.

Hai là, xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Ba là, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan; tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng.

Trong ba vấn đề trên, vấn đề thứ nhất là trọng tâm, xuyên suốt và cấp bách nhất.

PGS, TS NGUYỄN VIẾT THÔNG
Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương