Rạp chiếu phim ở Hà Nội trước sức ép cạnh tranh

Tiềm năng cần phát huy

Theo thống kê gần đây của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, toàn quốc hiện có khoảng 100 rạp chiếu phim, trong đó các rạp chiếu với công nghệ hiện đại chủ yếu tập trung ở Hà Nội (chín rạp, 26 phòng chiếu) và TP Hồ Chí Minh (19 rạp, 65 phòng chiếu). Với mức sống và nhu cầu văn hóa, giải trí ngày càng được nâng cao, nhất là ở các thành phố lớn, việc kinh doanh chiếu phim được đánh giá là thị trường đầy tiềm năng, nếu như biết đầu tư phù hợp và đáp ứng được thị hiếu của người dân. Ông Brian Hall, Chủ tịch HĐQT Công ty Megastar, đơn vị sở hữu cụm rạp Megastar Cineplex cho biết: "Nếu như doanh thu phòng vé ở Việt Nam năm 2005 là hai triệu USD thì đến năm 2011, con số này đã đạt mức 30 triệu USD, gấp đến 15 lần. Tuy tỷ lệ người dân đi xem phim chưa cao so với thế giới, nhưng số lượng này đang tăng nhanh, cho thấy xu hướng giải trí bằng phim ảnh ngày càng được ưa chuộng". Còn theo thông tin từ Phòng chiếu phim của Trung tâm chiếu phim quốc gia, một rạp chiếu Nhà nước trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thì trong năm 2011, rạp này đã đón 1,2 triệu lượt khách với 150 nghìn buổi chiếu, dự đoán trong năm 2012 sẽ tăng lên 1,4 triệu lượt. Thêm vào đó, sự ra đời của một loạt rạp, cụm rạp mới như Platinum Cineplex, Lotte Cinema... trên địa bàn Hà Nội cũng cho thấy nhu cầu không nhỏ của đông đảo công chúng đối với bộ môn nghệ thuật thứ bảy.

Mặc dù thị trường phát triển như vậy, song trên thực tế, vẫn có chuyện đáng tiếc là nhiều rạp chiếu phim không bắt kịp xu thế, rơi vào tình trạng thiếu khán giả, thiếu kinh phí duy trì và buộc phải chuyển đổi loại hình kinh doanh hoặc đóng cửa hẳn, chẳng hạn như rạp Đống Đa, Fansland, rạp Trẻ... Bạn Hoàng Ngân, sinh viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội cho biết, từ thời học phổ thông, rạp Trẻ (đường Nguyễn Quý Đức, Thanh Xuân) từng là điểm hẹn ưa thích của Ngân và bạn bè nghiền phim. Tuy nhiên cho đến thời điểm này, rạp không còn hoạt động. Tương tự, rạp Đống Đa tuy có vị trí rất đẹp nhưng sau một thời gian hoạt động cầm chừng cũng đã trở thành nơi kinh doanh giải khát. Rạp Điện ảnh quân đội (đường Lý Nam Đế) thỉnh thoảng mới có buổi chiếu và hầu như không có phim mới... Đã có nhiều ý kiến chỉ ra nguyên nhân của tình trạng đó, chẳng hạn như cơ sở vật chất lâu năm, xuống cấp, không gian hẹp, dịch vụ nghèo nàn, phim không cập nhật cho nên không thu hút khán giả, và phần lớn điều này xảy ra đối với các rạp chiếu do Nhà nước sở hữu, quản lý.

Không thể "dậm chân tại chỗ"

Nhìn vào thành công của một số rạp chiếu, có thể thấy yếu tố quan trọng hàng đầu là việc đầu tư cho cơ sở vật chất như tăng số phòng chiếu, nâng cấp máy móc thiết bị, nội thất, trang trí... Những cụm rạp tư nhân hiện đại như Megastar, Platinum, Lotte đều làm tốt điều này ngay từ đầu và giữ chân được một lượng khách lớn, chủ yếu là thanh niên, học sinh, sinh viên, trí thức có thu nhập ổn định. Nắm bắt được điều này, thời gian gần đây, một số rạp chiếu phim khác ở Hà Nội cũng đồng loạt bước vào một cuộc cải tổ, "làm mới mình" để hoạt động hiệu quả, hấp dẫn khán giả hơn. August Cinema, tức rạp Tháng Tám thuộc Công ty Điện ảnh Hà Nội sau một thời gian dài xuống cấp và mất khách thì từ năm 2009 cũng đã sửa sang lại và sắm mới nhiều trang thiết bị. Phòng chiếu lớn nhất của rạp này đã được trang bị máy chiếu 3D và đang là phòng chiếu 3D có sức chứa lớn nhất Hà Nội (540 chỗ), với kính xem phim 3D loại cao cấp được nhập khẩu có giá tới 50 USD/chiếc. Một địa chỉ khác được giới trẻ ưa thích gần đây là rạp Kim Đồng với hai phòng chiếu 2D sức chứa 600 chỗ, đặc biệt là phòng chiếu 4D trị giá 30 tỷ đồng - theo thông tin từ bà Mai Phương, Phó Giám đốc Trung tâm văn hóa Kim Đồng. Trung tâm chiếu phim quốc gia cũng dự kiến tăng thêm hai phòng chiếu trong năm 2012, nâng tổng số phòng chiếu lên tám phòng, đồng thời tăng số giờ chiếu và chuyển đổi hoàn toàn hệ thống máy chiếu phim sang loại máy số hiện đại, sử dụng hệ thống âm thanh vòm lập thể. Không chỉ có không gian rộng rãi, được thiết kế đẹp mắt mà vào mỗi dịp đặc biệt như ra mắt phim mới hoặc Tết Trung thu, Ngày Quốc tế Phụ nữ, Giáng Sinh... các rạp này còn đầu tư lớn cho khâu trang trí tiền sảnh, phòng chiếu theo chủ đề. Quan sát vào các dịp cuối tuần, nghỉ lễ, số lượng người đến các rạp chiếu phim luôn tăng đột biến, nhiều khi hết vé từ rất sớm.

Theo Trưởng Phòng Chiếu phim của Trung tâm chiếu phim quốc gia (TTCPQG) Đức Cường, việc đổi mới hoạt động phải đặt khán giả lên hàng đầu, cần phải nghiên cứu và nắm bắt được tâm lý, nhu cầu của các "thượng đế" để có thể nâng cao chất lượng dịch vụ, bởi ngày nay họ có quyền lựa chọn. Ông Cường cho biết thêm: "Kết quả một số điều tra xã hội học cho thấy, số lượng khán giả đến TTCPQG trong độ tuổi từ 16 đến 22 tuổi chiếm phần lớn, từ 55 đến 65%. Do đó ngoài việc trang trí, nâng cấp, chúng tôi còn chú ý kết hợp thêm nhiều loại hình dịch vụ khác như: đồ ăn nhanh, quán cà-phê, trò chơi điện tử, quầy sách, quầy hàng lưu niệm... Những dịch vụ này và việc chiếu phim sẽ bổ trợ lẫn nhau, góp phần đưa TTCPQG thành địa chỉ văn hóa - giải trí đa dạng. Mặt khác, TTCPQG còn chú trọng khâu vệ sinh, để mang lại một không gian sạch sẽ và thân thiện cho khán giả". Quả thật, theo nhận định chung của nhiều đơn vị chiếu phim, hiện ngoài yếu tố phim mới, phim hay để hấp dẫn khán giả thì môi trường hiện đại, sạch sẽ, chuyên nghiệp cũng phải được đề cao. Công chúng đòi hỏi một dịch vụ tận tình, xứng với số tiền họ bỏ ra mỗi lần đi xem phim. Chị Thu Hà, một nhân viên văn phòng bày tỏ: "Nhiều rạp chiếu ở Hà Nội bây giờ được đầu tư lại khá ổn. Tôi thường cùng cả gia đình đi xem phim vào dịp cuối tuần. Trước hoặc sau buổi chiếu, cả nhà cùng nhau dạo quanh mua sắm hoặc dùng bữa luôn tại các khu dịch vụ cạnh rạp chiếu phim. Mọi thành viên đều cảm thấy thoải mái".

Điều đáng nói khác, trong số các giải pháp được đưa ra để cải tổ hoạt động và tạo hấp dẫn công chúng hơn, không thể không nhắc đến các chương trình khuyến mãi đa dạng từ các rạp chiếu. Trong bối cảnh tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn thì khách hàng tìm đến với khuyến mãi là điều tất yếu. Từ rạp chiếu có mức giá "khủng" nhất hiện nay như Megastar cho đến các rạp chiếu có giá vé thấp và hợp lý cũng đều có khuyến mãi cho khách xem phim. Các khuyến mãi này khá đa dạng và được thay đổi thường xuyên, chẳng hạn như giảm giá vé vào ngày giờ nhất định, khuyến mãi riêng học sinh, sinh viên, tặng nước uống, bỏng ngô hoặc đồ lưu niệm khi mua vé...

Bài toán kinh doanh hiệu quả và quảng bá thương hiệu là vấn đề chung đang được nhiều đơn vị chiếu phim tìm lời giải. Thực tế trên thị trường chiếu phim hiện nay, các rạp chiếu phim tư nhân đang chiếm ưu thế nhỉnh hơn so với các rạp chiếu phim thuộc Nhà nước. Song, nếu như có chiến lược đúng đắn thì các rạp chiếu đều có cơ hội để phát triển. Điều cốt yếu là cần lấy lại được vị trí nhanh nhạy, kịp thời thay đổi cả về hình thức lẫn nội dung, tiếp cận với công nghệ đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ. Có như vậy mỗi rạp chiếu mới lấy lại được vị trí và có được chỗ đứng trong lòng công chúng.