Nhật tăng cường đối phó Trung Quốc về chủ quyền

Ngày 5/2, Chính phủ Nhật Bản đã thành lập văn phòng mới phụ trách việc phổ biến lập trường của Tokyo đối với các vùng lãnh thổ tranh chấp với Trung Quốc, Hàn Quốc và Nga. Phát biểu tại một cuộc họp báo, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề lãnh thổ phía Bắc và Okinawa của Nhật Bản, ông Ichita Yamamoto, cho biết văn phòng mới thành lập có trách nhiệm hỗ trợ Thủ tướng Shinzo Abe và các quan chức khác giải thích với cộng đồng quốc tế lập trường của Nhật Bản về các vùng lãnh thổ tranh chấp. Cơ quan này gồm 15 nhân viên, sẽ phối hợp với các cơ quan khác trong chính phủ đề ra các chiến lược phổ biến hiệu quả.

Trước đó 2 ngày, Thủ tướng Nhật bản Sinzo Abe tuyên bố phải khôi phục quyền tự vệ phòng khi chiến tranh. Trường hợp "xảy ra chiến tranh với nước nào đó", lực lượng phòng vệ Nhật Bản có thể tác chiến để bảo vệ quốc gia này đúng nghĩa là 1 quân đội. Theo NHK, ông Abe dự định sẽ triệu tập một cuộc họp gồm các chuyên gia của ủy ban tư vấn đề vấn đề này do cựu đại sứ Mỹ Shunji Yanai đứng đầu vào thứ Sáu tuần tới.

Với các tham vọng trên biển của Trung Quốc và các vụ phóng tên lửa của Triều Tiên, vốn được coi là các mối đe dọa đối với an ninh ở Đông Á, Thủ tướng Abe cam kết sẽ tăng cường quan hệ đồng minh Nhật-Mỹ và cho phép Tokyo thực hiện quyền tự vệ tập thể với Washington, vốn đang bị cấm theo diễn giải của chính phủ về hiến pháp hòa bình của nước này.

Theo các nhà quan sát, Thủ tướng Abe dường như đang muốn làm nổi bật những nổ lực tăng cường quan hệ quốc phòng của Tokyo với Hoa Kỳ trước cuộc hội đàm với Tổng thống Barack Obama dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng 2/2013. Việc nối lại các cuộc hội thảo về khôi phục quyền tự vệ tập thể cũng là một ví dụ điển hình cho những nỗ lực đó.

Không dừng lại đó, cuối tháng 1/2013 vừa qua, Nhật Bản đã quyết định thành lập một đội đặc nhiệm gồm 10 tàu tuần tra mới cỡ lớn, nhằm tăng cường khả năng giám sát quần đảo tranh chấp với Trung Quốc ở biển Hoa Đông. Lực lượng này dự kiến được hoàn thiện trong vòng 3 năm và sẽ bao gồm khoảng 600 binh sĩ cùng hai tàu chở trực thăng hiện có được tân trang lại. Tuần duyên Nhật Bản phun vòi rồng vào tàu Đài Loan (dưới cùng bên trái), gần khu vực Senkaku/Điếu Ngư hôm 24/1. Ảnh: AFP

Có 4 trong số 10 tàu mới đang được đóng. Ngân sách để đóng 6 tàu còn lại nằm trong gói ngân sách chính phủ bổ sung đã được phê duyệt hồi đầu tháng này. Khoảng 500 quân nhân mới dự kiến bổ sung vào lực lượng này trong khoảng từ năm 2014 đến 2016, cùng 100 thành viên thủy thủ đoàn trên các tàu chở trực thăng. Nhật Bản trang bị hệ thống chiến đấu hiện đại Aegis cho các tàu khu trục

Bên cạnh đó, theo hãng tin Kyodo, chính phủ Nhật đã quyết định tăng chi tiêu quốc phòng cho năm tài khóa 2013 lên đến ít nhất là 4.770 tỉ yen (tương đương 53,43 tỉ USD) trong bối cảnh căng thẳng leo thang với Trung Quốc. Ngân sách quốc phòng năm 2012 của Nhật là 4.710 tỉ yen, còn đỉnh cao của khoản chi tiêu cho quốc phòng Nhật là 4.960 tỉ yen vào năm 2002. Chính phủ của ông Abe đang xem xét tăng cường nhân lực và nâng cấp trang thiết bị cho Lực lượng phòng vệ giữa lúc Trung quốc tăng cường các hoạt động không quân và hải quân. Máy bay chiến đấu của Nhật.

Dù vẫn hài lòng với vai trò quân sự hạn chế của mình trong hơn sáu thập niên qua nhưng tình hình an ninh khu vực và mối quan ngại chính trị đang thúc đẩy Nhật dỡ bỏ những hạn chế về quân sự. Quan hệ đang tiến triển tốt đẹp với Mỹ cũng hỗ trợ cho tiến trình hướng tới phát triển một lực lượng quân sự đầy đủ nhằm bảo vệ các tuyến hàng hải vốn có tầm quan hệ sống còn với một nước Nhật nghèo tài nguyên thiên nhiên. Vì vậy, việc tái vũ trang của Nhật Bản được một số quốc gia châu Á khác xem là động thái tích cực. Điều này sẽ giúp Nhật Bản mở rộng ảnh hưởng quân sự của mình ra nước ngoài và thúc đẩy tiến trình bình thường hóa quân sự của mình. Tàu ngầm của Nhật trong chuyến tập trận chung với Mỹ ở cảng Trân Châu, Hawaii