Năm học 2012 - 2013: Tuyển sinh vào lớp 10 trường chuyên bằng IQ, EQ, AQ?

Minh họa DAD

Theo quy chế mới của Bộ GD-ĐT, việc tuyển sinh vào trường chuyên phải qua hai vòng tuyển. Vòng một là sơ tuyển dựa vào các tiêu chí: kết quả dự thi chọn học sinh (HS) giỏi, thi tài năng trong phạm vi tổ chức của địa phương, toàn quốc, khu vực, quốc tế; kết quả xếp loại học lực bốn năm cấp THCS; kết quả tốt nghiệp THCS; kết quả đánh giá các chỉ số thông minh (IQ), chỉ số xúc cảm (EQ), chỉ số vượt khó (AQ) nếu có đơn vị đánh giá… Vòng hai là tổ chức thi tuyển đối với những HS đã qua sơ tuyển. Quy chế này được áp dụng từ 31/3/2012, khiến các trường rất bất ngờ vì kế hoạch tuyển sinh cơ bản đã hoàn tất.

Thầy Nguyễn Thanh Hùng, Phó hiệu trưởng Trường Phổ thông năng khiếu TP.HCM cho biết: “Quy định mới đòi hỏi các trường phải làm ngay thì chúng tôi đành bó tay vì chưa nghiên cứu, chuẩn bị gì; kế hoạch tuyển sinh cũng đã được dự trù và đề xuất lên cơ quan chủ quản (ĐH Quốc gia TP.HCM) từ trước. Do vậy, năm nay, Trường Phổ thông năng khiếu vẫn sẽ làm theo quy trình mọi năm, nghĩa là chỉ tổ chức một kỳ thi tuyển. Hơn nữa, vòng sơ tuyển chỉ có thể kiểm tra đối tượng thí sinh đủ điều kiện để dự thi thông qua học lực, hạnh kiểm, chứ làm sao đánh giá theo các chỉ số IQ, EQ, AQ được. Ai làm những đánh giá này? Chúng tôi căn cứ vào tiêu chí nào để thẩm định những đánh giá đó là đúng, là đáng tin cậy? Thành tích HS giỏi thường chỉ là tiêu chí để được ưu tiên lựa chọn trong trường hợp có nhiều thí sinh có cùng điểm thi, nhưng trường đã hết chỉ tiêu tuyển sinh, giờ theo quy chế của Bộ lại đảo ra để xét trước khi thi, có vẻ không phù hợp”.

Học sinh lớp 9 dư thi vào lớp 10 trường chuyên, lớp chuyên

Thầy Phạm Quốc Việt, Phó hiệu trưởng Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, Q.1, đề nghị: "Nếu muốn triển khai quy chế trong năm nay, Bộ GD-ĐT phải ban hành và có hướng dẫn từ năm trước để HS có thời gian chuẩn bị. Hiện trường chỉ vừa mới nhận quy chế nên không thể áp dụng ngay. Hơn nữa, trường tuyển sinh chung theo chủ trương của Sở GD-ĐT nên không thể tiến hành sơ tuyển HS trước khi các em trúng tuyển vào trường. Việc đánh giá vòng sơ tuyển có thể là do Sở GD-ĐT hoặc các trường THCS mà các em học trước đó tiến hành khảo sát, đánh giá”.

Thầy Nguyễn Văn Vượng, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Gia Thiều, Q.Tân Bình, nêu khó khăn: “Hiện nay, việc đánh giá HS lớp 9 chuẩn bị thi tuyển sinh chủ yếu dựa vào kết quả học kỳ II, cụ thể là học lực, hạnh kiểm, chứ không đánh giá thêm các tiêu chí khác như IQ, EQ, AQ… Để đánh giá những chỉ số này, cần phải có những chuẩn mực cụ thể, có công cụ đánh giá và nhất là cần có tổ chức chuyên nghiệp, độc lập để đảm bảo khách quan. Mặt khác, để chứng minh một HS có những kỹ năng, ưu thế gì là không đơn giản, bởi trong thực tế, kết quả đánh giá tại một thời điểm chỉ có tính tham khảo. Kết quả học tập của các em ở bậc THCS, cộng thêm một kỳ thi tuyển sinh lớp 10 với tỷ lệ “chọi” không hề thấp đã phần nào phản ánh khả năng của thí sinh, không nhất thiết phải qua hai vòng kiểm tra, chỉ tăng thêm căng thẳng cho các em”.

Giải tỏa những lo lắng của các trường và phụ huynh, HS, ông Hồ Phú Bạc, Trưởng phòng Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục, Sở GD-ĐT TP.HCM khẳng định: “Hiện kế hoạch tuyển sinh đầu cấp năm học 2012-2013 vẫn đang chờ UBND phê duyệt, phương thức tuyển sinh vào lớp 10 chuyên dự kiến không có gì thay đổi so với các năm trước, chỉ phải qua một kỳ thi tuyển, tuyệt đối không tăng thêm sự rườm rà, nặng nề cho thí sinh. Năm nay, chỉ có một điểm mới là điểm thi vào lớp 10 chuyên sẽ không cộng điểm ưu tiên, khuyến khích”.

Như vậy, quy chế của Bộ GD-ĐT tuy có hiệu lực từ cuối tháng 4/2012, nhưng các địa phương, các trường chưa thể thực hiện trong năm nay. Nhiều giáo viên cho rằng, mục tiêu của quy chế này thì lý tưởng nhưng không thực tế. Ở các nước phát triển, việc đánh giá những chỉ số IQ, EQ, AQ cho HS rất phổ biến vì họ có các tổ chức uy tín chuyên phụ trách việc đánh giá. HS được đánh giá có chỉ số IQ vượt trội hay sở hữu một khả năng, một tố chất đặc biệt nào đó sẽ được thụ hưởng chương trình giáo dục thiết kế riêng để biến thần đồng thành nhân tài thực thụ, hoặc có thể học vượt cấp để phát triển đúng khả năng… Nhưng nền giáo dục nước ta hiếm có những trường hợp đặc cách và cũng chưa có một chương trình chuyên giúp HS “lột xác”. Do vậy, việc sao chép một cách máy móc cách đánh giá này từ các nước tiên tiến để áp dụng vào Việt Nam mà chưa hội đủ điều kiện “cần và đủ” e rằng “lợi bất cập hại”.

TIÊU HÀ