Lạ lùng nghề ướp tươi hoa

Đà Lạt in sâu trong tâm trí du khách với những cái tên đầy ấn tượng: thành phố mộng mơ, thành phố ngàn hoa, vương quốc hoa hồng v.v và những địa danh nên thơ: đồi Mộng Mơ, hồ Than Thở, hồ Xuân Hương, thung lũng Tình yêu, thác Cam Ly, hồ Tùng Lâm… Cõ lẽ, mai này, trong ký ức của họ về thành phố cao nguyên còn có thêm một dấu ấn khó phai là những loại hoa được ướp tươi- sản phẩm có thể biến thành kỷ vật theo họ về sau chuyến du ngoạn.

Lang thang bát phố, tình cờ một du khách nước ngoài chìa ra tấm danh thiếp giới thiệu nơi sản xuất và bán hoa tươi ướp Hóa Thủy nhờ tôi chỉ đường. Giữa thành phố ngàn hoa bạt ngàn hoa tươi lại đi bán hoa ướp? Khái niệm “hoa tươi ướp” khiến tôi nổi máu nghề nghiệp bèn quyết định cùng hỏi thăm đường đến cơ sở sản xuất này.

Chủ cơ sở hoa ướp tươi Hóa Thủy là ông Nguyễn Công Hóa nhà 85B làng Hoa Vạn Thành (đường Cam Ly), phường 5, thành phố Đà Lạt. Bên đường, quanh nhà, trước sân nhà ông cơ man là hoa với rất nhiều chủng loại, màu sắc sặc sỡ, hương tỏa thơm ngát.

Trong căn nhà hai tầng nho nhỏ được trang trí bằng những họa tiết bắt mắt, ông Hóa bày chật cứng những tác phẩm về hoa do mình sáng tác. Chúng tôi đặc biệt ấn tượng trước bức tranh được làm bằng hoa tươi ướp, dạng ba chiều tả cảnh chiều hoàng hôn thành phố Đà Lạt đang chuẩn bị giao hàng. Ông Hóa cho biết ngoài việc tạo ra hoa tươi có cánh đổi màu theo ý muốn, ông sắp cho ra lô hàng hoa đổi màu theo ý muốn theo yêu cầu của du khách và siêu thị hoa.

Qua cách nói chuyện, ông Hóa thể hiện là người rất cởi mở, hiếu khách và thực sự cầu thị. Ông nói rất chân tình rằng nếu khách am hiểu về kỹ thuật ướp hoa, ông rất mong được sự đóng góp, trao đổi thêm.

Vốn là người ưa mày mò, sáng tạo nhưng động lực để ông Hóa tạo ra kỹ thuật ướp hoa tươi cũng hết sức giản dị. Nhà ông có gần một héc- ta, trồng khoảng 80.000 gốc hoa hồng. Hoa tươi đem bán, giá chỉ vài nghìn đồng mỗi bông. Nhiều đêm, ông cứ băn khoăn nghĩ, chỉ cần có cách nào tăng được giá bán hoa lên mỗi bông một ít, với số lượng sản xuất lớn, thu nhập nhà ông sẽ nâng lên đáng kể.

Hoa tươi ở Đà Lạt thì nhiều vô thiên lủng, để cạnh tranh được với thiên hạ, hoa của mình phải có những điểm đặc biệt mà người khác không có. Suy tính mãi, ông Hóa vẫn không tìm ra được cách thức riêng, mọi chuyện tưởng chừng như bế tắc… Bỗng một hôm, ông lóe lên ý nghĩ: tại sao ta chỉ tính đến hoa tươi mà không tính đến hoa khô nhỉ? Hoa ướp khô thì người mua có thể dùng được lâu, mang đi được xa. Nhưng hoa ướp để hấp dẫn được người mua thì phải giữ được sắc, được hương như hoa tươi. Hoa khô mà phải như hoa tươi; tươi mà lại khô. Điểm mấu chốt là ở đó!

- Để tạo được công nghệ ướp tươi hoa, tôi đã phải mất hai năm trời với bao công sức, tiền của. Thất bại nọ nối tiếp thất bại kia, nhiều lúc cũng thấy oải, nguy cơ tái nghèo hiển hiện… nhưng đam mê khám phá cũng như sự “miễn cưỡng” của người ở thế cưỡi lưng cọp khiến tôi cứ phải tiếp tục. Cũng may, giời không phụ lòng người… Có công mài sắt, có ngày nên kim hay nói cách khác khổ luyện thành tài, miệt mài thành giỏi, cuối cùng may mắn đã mỉm cười với tôi.

Ông Nguyễn Công Hóa tâm sự về quá trình mò mẫm tìm ra công nghệ ướp tươi hoa của mình.

- Ướp hoa cũng có thể ví giống như ướp xác người, động vật có nghĩa phải lấy hết lục phủ ngũ tạng ra để tránh thối rữa. Với hoa thì phải lấy hết bào tử, nhị, nhụy,.. sau đó đem ngâm, tẩm hóa chất ở nồng độ thích hợp. Chỉ cần sai lệch 1- 2% là dẫn đến thất bại, hoặc cánh hóa bị khô, cứng, giòn, hoặc bị mềm oặt, ủ rũ, rúm vào nhau, hoặc màu sắc bị sai lệch hẳn.

Hoa hồng nhung tươi bình thường người khéo cắm cũng chỉ có thể dùng được từ năm đến bảy ngày là xuống mã. Thế nhưng, qua công nghệ ướp tươi của ông Hóa, bông hoa giữ được vẻ mơn mởn đến vài năm. Chỉ vào một hộp hoa ướp tươi trên tường, ông Hóa cho biết, hộp hoa đó đã được lưu trữ từ cách đây 5 năm, màu sắc những bông hoa trông vẫn không khác gì so với những hộp hoa khác.

Để hoa ướp tươi bảo đảm chất lượng, nguồn hoa nguyên liệu cũng phải được tuyển chọn kỹ càng. Ngay từ khâu trồng trọt cũng phải hết sức cẩn thận, hợp lý về chế độ phân bón (khi nào bón qua gốc, khi nào bón qua lá), quy trình phòng trừ sâu bệnh… sao cho hoa đều bông, đậm sắc.

Để có giống hoa tốt, ông Hóa chấp nhận chi mạnh tay nhập giống hoa của Hà Lan. Sau đó, ông tự nhân giống bằng phương pháp ghép. Cách ghép giống này chẳng những giúp ông tiết kiệm tiền và chủ động về nguồn giống mà còn đem lại những lợi ích khác như giống hoa khỏe, hợp thổ nhưỡng nên sinh trưởng rất tốt.

Quả như suy tính của ông Hóa, khi tung ra thị trường, hoa ướp tươi của ông được người tiêu dùng đón nhận một cách rất hồ hởi. Chuyện nghe như đùa, giữa thành phố ngàn hoa tươi khoe sắc, người ta lại chuộng hoa ướp!

Hãy nghe ông Hóa giải thích: “Bình thường, người ta vẫn sẽ dùng hoa tươi. Đúng thôi, với người yêu hoa thì hoa tươi là nhất. Nhưng trong những dịp trang trọng, đáng nhớ như sinh nhật, đám cưới, hay đơn giản là các đôi tình nhân tặng nhau, nếu là bông hồng tươi bình thường, chỉ sau vài ba ngày bắt buộc phải vứt bỏ do hoa hoặc thối rữa, hoặc héo khô, rụng cánh. Kỷ niệm “chết yểu” trong thời gian rất ngắn. Với hoa ướp tươi, vài ba năm sau bông hoa trông vẫn như thế, vẫn với hương sắc ấy, kỷ vật được lưu giữ trọn vẹn cùng khoảnh khắc đáng nhớ ấy.”

Mỗi bông hoa tươi chỉ bán được vài nghìn đồng, nhưng qua công nghệ ướp tươi, ông Hóa bán được 25 nghìn đồng/bông mà là giá bán sỉ cho các siêu thị, các cửa hàng lớn. “Người ta toàn đặt hàng với số lượng lớn. Hàng làm đến đâu, hết đến đó. Mà nếu có tồn, cũng không bao giờ phải lo vì sau 5 năm, chất lượng hoa vẫn thế!”- Ông Hóa cười vui, chỉ vào hộp hoa ướp tươi của nhà, đã lưu trữ năm 2006.

Với công nghệ ướp tươi hoa, ông Hóa đã tạo được một thương hiệu riêng, độc đáo, nâng cao giá trị giá trị lao động, cải thiện thu nhập gia đình. Niềm vui của ông được nhân lên vì với công nghệ này, năm 2010, ông đã được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam xác nhận kỷ lục: Người Việt Nam đầu tiên nghiên cứu thành công kỹ thuật ướp hoa tươi để bảo quản lâu dài. Rất nhanh nhạy, ông Hóa đã đăng ký với Cục Sở hữu Trí tuệ để bảo vệ bản quyền công nghệ này.