Hoa xuân Sa Đéc

Nổi danh một vùng...

20 năm về trước, đi tới đâu hoa kiểng Sa Đéc cũng được đón nhận trân trọng và nồng hậu, bởi lẽ nơi đây còn gọi là "Văn minh miệt vườn". Có những ngôi nhà như một "cung điện bình dân" với hoa kiểng bốn mùa khoe sắc. Đặc biệt, nhiều vườn kiểng nổi tiếng của các nghệ nhân như Ngô Văn Hay, Hai Ký, Tư Mạnh, bảy Chùa... với hàng trăm chủng loại kiểng cổ quí hiếm, có số tuổi từ 50 - 150 năm, như: Cần thăng, kim quít, mai tứ quí, mai vàng, khế... đã được tạo dáng với đường nét khá độc đáo, theo các kiểu: Xung phong, mẫu tử, hoặc tam tòng - tứ đức... và trên chót là 3 nhánh nhỏ tiêu biểu cho Nhật - Nguyệt - Tinh. Nhánh kiểng phải "hô, ứng", nhánh này nghinh thiên, nhánh kia yểm địa... Vì tài tạo dáng của các nghệ nhân, kiểng bonsai ở Sa Đéc “lừng danh thiên hạ một vùng”.

Hoa đã đạt yêu cầu, nhà vườn bắt đầu vận chuyển đi bán.

Không chỉ kiểng bonsai hay kiểng lá, Sa Đéc còn nổi tiếng về hoa. Nghề trồng hoa chậu ở Sa Đéc được phát triển mạnh, số lượng ngày càng tăng rõ rệt và nhiều hộ có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Hàng ngày, làng hoa Sa Đéc đã xuất từ hàng chục xe hàng hoặc chuyên chở bằng tàu, ghe các loại đưa đi khắp mọi miền đất nước và sang tận Campuchia để phục vụ người dân làm đẹp.

Riêng vụ hoa kiểng Tết, Sa Đéc có đến hơn 100 ha. Hoa ở Sa Đéc có hàng chục loại truyền thống như: hoa hồng, vạn thọ, mào gà, cúc, hướng dương, thược dược, mai vàng... Nhưng mùa Tết năm nay, nhà vườn Sa Đéc còn sưu tầm, nhân ra những giống hoa mới như: hoa ly ly, trạng nguyên, trúc mai, cát tường, xác pháo, yến thảo, hoa chuông cấy mô, cúc đồng tiền cấy mô... “Vụ hoa Tết Bính Thân 2016, thành phố Sa Đéc chuẩn bị hơn 2 triệu giỏ hoa kiểng các loại để phục vụ nhu cầu làm đẹp, trang hoàng nhà của của người dân đón Tết. Đây là vùng trồng hoa kiểng tập trung và là một trong những nơi cung cấp với số lượng hoa kiểng lớn cho khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Địa phương trồng hoa kiểng nhiều nhất của thành phố Sa Đéc là xã Tân Quy Đông, Tân Khánh Đông, phường An Hòa và Phường 3”, ông Đỗ Văn Thậm, Trưởng phòng Kinh tế thành phố Sa Đéc, cho biết.

Các hộ trồng hoa kiểng ở Sa Đéc thường giấu bí quyết kỹ thuật trồng hoa kiểng, cũng như lai tạo hoặc tìm những giống hoa mới. Lại có những chàng trai từ xứ hoa Gò Vấp (TP Hồ Chí Minh) hay Cái Mơn (Bến Tre) đến làng hoa Sa Đéc làm mướn trồng hoa kiểng để tìm bí quyết học nghề truyền thống trồng hoa, hoặc tìm cho được một " ý trung quân" ở làng hoa này về làm vợ để được truyền bí quyết, đem được nghề trồng hoa kiểng thành công trên vùng đất của mình để rồi cạnh tranh quyết liệt với làng hoa kiểng Sa Đéc.

Không chỉ trồng hoa, hàng trăm hộ trồng hoa kiểng Sa Đéc còn kiêm luôn cả việc chở hoa đi tiêu thụ ở khắp nơi, nhiều nhất là đưa lên TP Hồ Chí Minh để bán “được giá” hơn. Dù còn gần tháng nữa đến Tết, nhưng các loại hoa đã được xuất bán để cho các thương lái vận chuyển đến các địa bàn xa. Riêng các địa phương gần như TP Hồ Chí Minh, tầm khoảng rằm tháng Chạp, các ghe sẽ đưa hoa lên bán, phục vụ nhu cầu chưng Tết của người dân thành phố.

... phát triển du lịch làng hoa

Làng hoa kiểng Sa Đéc được đánh giá là “con chim đầu đàn” về sản xuất hoa tươi và là một trong những vựa kiểng lớn nhất đồng bằng sông Cửu Long. Tuy có hơn 470 ha trồng hoa kiểng trong năm 2015, nhưng hàng năm Sa Đéc cung cấp cho thị trường trong nước và nước ngoài hơn 8 triệu giỏ hoa và hơn 20 ngàn chậu kiểng các loại; doanh thu hàng năm từ nghề trồng hoa kiểng đạt hơn 100 tỷ đồng, giúp hàng ngàn người dân có công ăn việc làm.

Người trồng chăm sóc hoa tại làng hoa Sa Đéc để chuẩn bị xuất bán Tết.

Làng hoa kiểng Sa Đéc có hàng ngàn chủng loại, cho nên làng hoa kiểng Sa Đéc tạo thành một đại hoa viên vừa đa dạng phong phú, vừa mang tính đặc thù riêng của vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, nhiều nhà vườn trồng hoa lớn còn tạo ra những địa điểm vừa có thể phát triển nguồn gien, vừa có thể mang lại nguồn thu từ du lịch. Chẳng hạn như vườn hồng Tư Tôn (phường 3, thành phố Sa Đéc) đã giúp bà con trồng hoa nơi đây còn lưu giữ lại gần 50 giống hoa hồng các loại. Những năm gần đây, nhiều hộ trồng hoa kiểng còn mua về nhiều giống mới của các nước Thái Lan, Đài Loan, Trung Quốc như: xương rồng, cau sâm banh, danh dự, oai hùng, tỉ phú, hoáng phú, hoàng tử, cầu vồng, trang hồng phấn, cúc tiger... giúp cho số lượng loài đa dạng hơn và đa dạng sắc màu hơn.

Hiện nay toàn thành phố có trên 2.000 hộ trồng hoa kiểng với hơn 2.000 chủng loại hoa kiểng khác nhau, tạo nên một vùng đặc thù, rực rở màu sắc. Hoa kiểng Sa Đéc không chỉ cung cấp cho nhiều địa phương trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài. Bình quân mỗi ha trồng hoa kiểng thu lãi hơn 200 triệu đồng/năm, lãi gấp 5 - 10 lần trồng lúa. Sa Đéc trồng hoa kiểng với qui mô ngày càng nhiều không chỉ phục vụ trong dịp Tết mà là sản xuất quanh năm phục vụ mọi đối tượng. Hoa và kiểng không chỉ là nguồn lợi kinh tế cao cho địa phương nơi đây và đây còn là nơi thu hút nhiều du khách trong nước, nước ngoài đến tham quan du lịch; đồng thời hoa kiểng Sa Đéc còn lan tỏa ra nước ngoài qua những trang web được du khách chia sẻ.

Hoa kiểng truyền thống ở Sa Đéc là một thứ hàng hóa đặc thù, không chỉ mang hiệu quả về kinh tế, mà bao hàm cả văn hóa, nghệ thuật, thẫm mỹ, bảo vệ môi trường sinh thái và Sa Đéc hiện nay trở thành một điểm du lịch lý thú mang sắc thái độc đáo riêng của vùng sông nước Cửu Long.

Làng hoa Sa Đéc giờ đây đã có “thương hiệu”, chính vì thế tỉnh Đồng Tháp đã chọn mặt hàng hoa kiểng trong tái cơ cấu nông nghiệp, đang xây dựng "làng hoa, kiểng Sa Đéc" thành làng hoa cảnh truyền thống, khai thác tốt tiềm năng tự nhiên, duy trì các kinh nghiệm cổ truyền và thúc đẩy phát triển ngành gắn với du lịch. Thực tế cho thấy, cứ mỗi độ Xuân về, người dân từ các nơi nô nức tìm đến làng hoa để ngắm, để mua và chụp ảnh bên những khu vườn, luống hoa đang khoe đủ màu sắc.

Với định hướng đó, Xuân 2016 này, theo Phòng kinh tế thành phố Sa Đéc, ngoài hoa kiểng phục vụ Tết Bính Thân, thành phố còn đầu tư xây dựng khu sản xuất hoa kiểng tập trung với diện tích 5,7 ha cho khách tham quan du lịch ở khóm Sa Nhiên, phường Tân Quy Đông; đồng thời xây dựng đường hoa, công viên hoa, chợ hoa... để thu hút du khách.

Bài và ảnh: Nguyễn Văn Trí