Hang Kia - Pà Cò đang xanh lại một màu bình yên

Cuộc chiến chống ma túy trên các cung đường miền đất hiểm cực Tây chưa một ngày ngơi nghỉ và ngày càng khốc liệt bởi tính chất nguy hiểm và manh động của bọn tội phạm…

Hang Kia – Pà Cò xanh lại màu bình yên

Những năm 90 đổ về trước, hai xã Hang Kia, Pà Cò từng được mệnh danh thủ phủ của cây thuốc phiện với diện tích gieo trồng hàng năm của 2 xã vào khoảng 500 ha, sản lượng ước đạt 2 tấn/năm. Khi Nhà nước có chủ trương xóa bỏ cây thuốc phiện thì nỗi trăn trở cũ ở hai xã lại trở thành nỗi đau mới khi nhiều đồng bào Mông nơi đây chính thức trở thành những “ông trùm” ma túy. 25 năm trôi qua, với sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền, của lực lượng Công an cùng với sự giúp đỡ của quần chúng nhân dân nhiều vụ án ma túy lớn bị phát hiện bắt giữ; thu giữ nhiều tang vật, vũ khí. Đã không ít lần máu của cán bộ chiến sĩ đổ xuống cho sự bình yên nơi đây...

Vùng đất “nóng”

Dọc hai bên đường, hoa mận, hoa đào đã bung nở. Từ trung tâm huyện Mai Châu, vượt quãng đường khoảng 30 km là đến xã Pà Cò, chạy thêm 6 cây số nữa mới tới xã Hang Kia. Từ trên cao, Hang Kia gói gọn trong lòng bàn tay với những ngôi nhà ẩn hiện dưới màu xanh của rừng già.

Với địa thế hiểm trở, núi rừng trùng điệp đã tạo nên “thành, lũy”, bức tường kiên cố để hai xã Hang Kia, Pà Cò trở thành điểm nóng về ma túy của tỉnh Hòa Bình và trên tuyến đường nối liền các tỉnh Sơn La, Điện Biên...

Công an, đoàn thanh niên tỉnh Hòa Bình làm đường giúp bà con 2 xã Hang Kia – Pà Cò.

Những năm 1990 trở về trước, hai xã Hang Kia và Pà Cò đã là vùng đất ma túy đặc biệt là nạn trồng cây thuốc phiện nhiều nhất của tỉnh Hòa Bình. Diện tích cây thuốc phiện ngày càng được mở rộng. Bình quân diện tích gieo trồng hàng năm của 2 xã vào khoảng 500 ha, sản lượng ước đạt 2 tấn/năm. Theo già làng Sùng A Sa, nguyên là chủ tịch UBND xã Pà Cò cho biết: “Hiện tại diện tích đất trồng mận trồng đào bao nhiêu thì đó là diện tích trước kia người dân trồng cây thuốc phiện. Bạt ngàn, mênh mông.”

Năm 1991 khi tái lập tỉnh, cây thuốc phiện bị phá bỏ, các loại cây trồng có hiệu quả kinh tế đã được thay thế. Tuy nhiên, những vườn mận, nương ngô, dong riềng vẫn không thể khiến cho đời sống đồng bào no ấm được. Lợi dụng điều này, các “ông trùm” ma túy đã dụ dỗ một số người, nhất là số con nghiện tham gia vận chuyển và buôn bán ma túy. Cũng từ đây số người nghiện, nạn sử dụng vũ khí nóng, đặc biệt là súng tự chế ngày một tăng nhanh. Tính riêng trong những năm 2010-2014, Công an huyện Mai Châu phát hiện 35 vụ buôn bán ma túy, bắt giữ 46 đối tượng (chủ yếu là người Mông). Trong đó 26 đối tượng ở Hang Kia và 20 đối tượng ở Pà Cò. Bắt và truy nã 4 đối tượng, trong đó một đối tượng bị bắn chết đó chính là trùm ma túy Vàng A Khua.

Trong cuộc chiến không khoan nhượng đó không ít lần máu, mồ hôi và nước mắt của các lực lượng phòng chống ma túy đã đổ nơi đây. Nhớ lại ngày định mệnh 5/2/2010, trong khi vây bắt trùm ma túy Vàng A Khua, sinh năm 1956, tại bản Hang Kia đã có 3 chiến sỹ công an hi sinh do đối tượng sử dụng súng tiểu liên AK. Thượng úy Hoàng Ngọc Tú, Phó đội trưởng Đội điều tra tội phạm về ma túy công an huyện Mai Châu, người trực tiếp tham gia vây bắt đối tượng chia sẻ: “khoảng 5h sáng ngày hôm đó, lực lượng tiến hành bao vây nhà của đối tượng Vàng A Khua. Sau những nỗ lực tuyên truyền, kêu gọi đối tượng ra đầu thú, nhưng hắn không chịu. Các chiến sỹ, cán bộ xông vào bất ngờ Vàng A Khua từ trong nhà dùng súng, bắn liên thanh hướng về lực lượng làm 3 chiến sỹ công an hi sinh và nhiều người khác bị thương”.

Trung tá Hà Văn Vân, Phó trưởng Công an huyện Mai Châu, người trực tiếp chỉ huy chiến dịch “hạ nhiệt điểm nóng ma túy” tại hai xã Hang Kia, Pà Cò cho biết: “Hang Kia, Pà Cò chưa khi nào hết nóng nhưng giờ đã hạ nhiệt. Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, máu, mồ hôi và nước mắt của nhiều cán bộ chiến sĩ công an đã đổ xuống, giờ đây hai xã Hang Kia, Pà Cò đang thay da đổi thịt từng ngày. Điện, đường, trường trạm đã được xây dựng, phổ cập. Số hộ nghèo đã giảm 20% trong vòng 10 năm trở lại đây...”

Hạ nhiệt vùng đất nóng

Cuộc chiến chống ma túy tại hai địa bàn xã Hang Kia, Pà Cò vẫn chưa một ngày hạ nhiệt. Vừa đi, anh Sùng A Phư - Trưởng Công an xã Pà Cò kể cho chúng nghe: “Trong số13 bản của hai xã thì có đến 8 bản là điểm nóng về tội phạm ma túy, hầu hết các đối tượng đều sử dụng vũ khí nóng để vận chuyển hàng hóa, sẵn sàng nã đạn vào lực lượng công an khi bị phát hiện. Hơn nữa, 100% là bà con hai xã là dân tộc Mông, mà bản tính của người Mông là đoàn kết, một lòng. Cứ thấy người lạ vào bản là người dân gõ kẻng báo động, gặp ai, hỏi gì họ đều nói “Chi pâu” (không biết) rồi quay mặt đi ngay”.

Để tuyên truyền, vận động bà con từ bỏ cây thuốc phiện, Trung tá Vân đã đặt ra yêu cầu với cán bộ tăng cường xuống địa bàn phải nói được tiếng dân tộc. Ông bảo: “Không nói được tiếng, không nghe được bà con nói gì thì dân vận cũng bằng không nên tất cả cán bộ chiến sĩ đều phải học tiếng Mông”. Cùng với đó, kết hợp với các già làng uy tín tại các bản làng để tạo niềm tin với bà con; xây dựng nhiều nhà văn hóa, làm các chương trình phát thanh tuyên truyền về tác hại của ma túy, các chính sách khoan hồng của nhà nước đối với tội phạm bằng tiếng Mông phổ biến.

Sau nhiều cố gắng, nỗ lực, trong vòng 4 năm trở lại đây (2010-2014) toàn huyện đã thu hồi được 3.620 khẩu súng các loại; trong đó súng kíp, súng tự chế chiếm 3.576 khẩu. Các loại lưu đạn, thuốc nổ, mìn, nòng súng... cũng được cán bộ thu hổi. Năm 2009-2010 là một trong những năm nổi bật của xã Pà Cò khi vận động thu giữ được 180 khẩu súng tự chế và nhiều loại bom mìn. Hàng chục đối tượng nghiện hút chủ động đi cai nghiện tập trung, 16/19 đối tượng có lệnh truy nã trên địa bàn hai xã Hang Kia, Pà Cò đã ra đầu thú.

Công an, đoàn thanh niên tỉnh Hòa Bình làm đường giúp bà con 2 xã Hang Kia – Pà Cò.

Anh Sùng A Phư là người trực tiếp gặp gỡ, động viên gia đình đối tượng Tràng A Pha, một trong những đối tượng chưa chấp hành án. Năm 2011, Tràng A Pha tham gia buôn bán ma túy rồi nghiện. Anh Sùng A Phư đã đến gặp bố mẹ, anh chị của Pha, động viên họ đưa con em ra đầu thú để hưởng sự khoan hồng của pháp luật nhưng bị gia đình từ chối gặp mặt. Còn đối tượng Tràng A Pha thì lẩn trốn trong rừng sâu, có lần thì nhốt mình trong nhà không chịu gặp cán bộ. Sau nhiều lần gặp gỡ, trò chuyện gia đình đã hiểu và tự nguyện vận động Pha ra đầu thú để hưởng sự khoan hồng của pháp luật...

Đóng góp không nhỏ vào công cuộc hạ nhiệt điểm nóng ma túy tại hai xã Hang Kia, Pà Cò còn có sự góp sức của các già làng, trưởng bản. Theo Thiếu tá Triệu Văn Thắng, Đội phó Đội An ninh, Công an huyện Mai Châu – người nhiều năm bám bản ở Hang Kia, Pà Cò giới thiệu “Họ là những người có công lớn trong công tác an ninh và phòng chống ma túy. Nhiều đối tượng ma túy cộm cán hay đối tượng truy nã cũng phải nghi ngại và nể phục”. Nổi bật trong số đó là hai già làng cộm cán Sùng A Sa, Mùa A Dê (xã Pà Cò) có thâm niên hơn 20 năm trong công tác vận động, tuyên truyền bà con tránh xa cái chết trắng, đưa hàng trăm đối tượng nghiện đi trung tâm cai nghiện, vận động được nhiều đối tượng bị truy nã ra đầu thú.

Già làng Sùng A Sa, 63 tuổi, người tiên phong cầm dao quắm phát sạch sẽ cả nương thuốc phiện nhà mình trong ánh mắt ngạc nhiên của dân bản. Từ một vựa thuốc phiện lớn nhất nhất nhì cả nước về trồng cây thuốc phiện (những năm 90 của thế kỷ trước), đến nay Hang Kia, Pà Cò đã không còn loài cây độc, cuộc sống của bà con chỉ gắn bó với những vườn mận, nương ngô, nương lúa. Năm 2010, già làng Sùng A Sa và Mùa A Dê đã vinh dự được nhận bằng khen của công an tỉnh vì có thành tích xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ và nhiều năm liền nhận được giấy khen của Công an huyện Mai Châu.

Giờ đây, từ trên đỉnh Loóng Luông, thung lũng Hang Kia, Pà Cò hiện lên đẹp như một bức tranh thủy mặc với màu xanh ngút ngàn được điểm xuyến bởi gam màu đỏ của mái ngói, mái tôn giữa trưa đầu hạ.

Đạt được những kết quả trên là cả một chặng đường dài, gian nan, sự nỗ lực của chính quyền, cán bộ công an huyện Mai Châu nói riêng và của tỉnh Hòa Bình nói chung. Như Trung tá Vân đúc kết: “Cuộc chiến chống ma túy tại Hang Kia, Pà Cò chưa khi nào hết nóng nhưng giờ đã hạ nhiệt. Phải gần dân, hiểu dân thì công tác dân vận khi nào cũng đạt hiệu quả. Cán bộ chiến sĩ công an không những giỏi nghiệp vụ mà cái tài cảm hóa cũng phải giỏi”.

Xuân đang về. Hai xã Hang Kia, Pà Cò đang xanh lại màu xanh của những đồi mận, nương lúa, nương ngô...

Hoàng Hòa