Hà Trần: “Tôi có những cái sướng mà người khác không có được”

Hà Trần ma mị khi hát live 'Bản nguyên' tại Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Đại Ngô)

Dõi theo chị bấy lâu, từ nghe, xem đến đối thoại, Hà Trần vẫn là nữ nghệ sỹ Việt Nam đương đại làm tôi thích nhất.

Hà Trần khi hát hay bộc lộ quan điểm đều tận cùng thành thật và sòng phẳng. Từ “Nhật thực” đến “Bản nguyên” với sức công phá không tưởng về âm nhạc, hấp lực Hà Trần nếu chỉ dừng lại khiến người ta thích thôi lẽ là chưa đủ. Tầm nhìn đầy thiện ý và văn minh của tư chất nghệ sỹ, một đẳng cấp thượng thừa không thể so sánh mang tên Hà Trần, khiến người ta phải bái phục.

Có những mầm hạt không thể thấy ngay

- “Bản nguyên”, bên cạnh nghi ngại “liệu thứ âm nhạc được viết cách đây cả thập kỷ có lạc hậu với hôm nay?” thì cũng nhiều võ đoán dự án này sẽ thắng nhờ sự thông minh và tầm nhìn nhạy bén của Hà Trần khi định dạng dưới các loại hình đa phương tiện bên cạnh âm nhạc?

Hà Trần: “Bản nguyên” sẽ thắng ở tinh thần âm nhạc. Hà tin như thế. Hà có thông minh đến mấy, mà âm nhạc vang lên không có sức thuyết phục thì sẽ không thuyết phục. Bạn còn nhớ không, “Bản nguyên” đã được thử lửa ở Monsoon2014. Thời điểm đó, “Bản nguyên” vẫn chưa được thành hình, mới tinh, chưa bóc mác, chưa ai nghe bao giờ nhưng hiệu ứng của nó cuồng loạn ở Hoàng Thành. Nếu như đó không phải sự thuyết phục về âm nhạc, sự mới mẻ về âm nhạc thì không có sự thông minh nào tạo ra hiệu ứng tự nhiên đó.

Tôi cũng muốn nhắc lại, thời điểm mười năm trước lúc đầu tiên, nhận tập nhạc của Nghĩa Đỗ [Bản nguyên là chữ Hà Trần đặt tên sau này cho cả dự án - PV] nghe và thấy rằng bản thân thứ âm nhạc đó có rất nhiều chất liệu, nhiều đất để chơi, nhiều khu vực nghệ thuật khác nhau chứ không gói gọn trong âm nhạc. Lúc đó, Nghĩa Đỗ và Hoàng Quân thực sự chỉ là hai người vô danh tiểu tốt. Nhưng cả tôi và Thanh Phương đã biết trong tay mình đang nắm những thứ có giá trị như thế nào. Tại sao Hà và Thanh Phương cứ chần chừ không làm, mà phải đợi đến 10 năm “Bản nguyên” mới được ra lò? Ngoài muốn thử sự dai dẳng của tất cả, còn bởi chúng tôi biết rằng để làm ra được thứ mình muốn rất mất thời gian và mất rất nhiều năng lượng.

- Nghe giới thiệu, bản thân tôi thực sự thất rất ngợp bởi sự lớp lang, bài bản của dự án. Đã tính đến đường đi nước bước vậy rồi, hẳn chị cũng căn được tính khả thi về thương mại của nó chứ?

Bên cạnh đó, “Bản nguyên” là nhạc nhưng không chỉ là nhạc. Âm nhạc sẽ là nguồn cảm hứng cho nhiều dự án vệ tinh. Như game dùng “Bản nguyên” làm nhạc nền và tạo hình nhân vật hoạt hình giống người hát.

Sắp tới là triển lãm sắp đặt thời trang lấy cảm hứng từ những bài hát trong đĩa. Hiện tại, chúng tôi sẽ phát hành “Bản nguyên” nghe miễn phí trên các kênh nghe nhạc online trong khoảng hai tuần như một phép thử về hiệu ứng đầu tiên.

Sau thời gian này, “Bản nguyên” sẽ được bán dưới thể download với những khán giả thích nó, họ sẽ bỏ tiền ra mua. Cuối cùng, đĩa vật lý mới được in giới hạn dành cho những ai có nhu cầu thực sự hoặc muốn sưu tầm. Với phương cách nhắm vào âm nhạc số, tôi muốn khai mở những hình thức nghe nhạc và khai thác sáng tạo không còn theo lối truyền thống.

Tư duy của tôi khi làm nhạc cũng có nghĩa đang gieo mầm hạt, có những mầm hạt tôi và cả bạn không nhìn thấy ngay. Bên cạnh những mầm hạt sẽ mãi mãi thui chột, cũng lại có vô số mầm hạt gặp những môi trường phù hợp sẽ sinh sôi mà nảy nở, thành cây trong 5, 10 năm nữa.

Làm hoàn hảo đi, sẽ có danh vọng phía sau

- Cùng với “Bản nguyên” chị đang có trong tay mình một êkíp gồm các đồng sự mà chính họ là niềm cảm hứng cho chị trong thời điểm này. Việc duy trì êkíp trẻ như vậy là không dễ dàng, bản thân chị đã “nếm mùi” với nhiều thương tổn khi ê kíp “Nhật thực” tan rã trước đây?

Hà Trần: Thời điểm này thì đang được quản lý tốt (cười). Nhưng tôi có những niềm tin cho ê kíp này, thật đấy. Sau “Nhật thực,” trong tôi nhiều nghi ngại, tôi như con chim sợ cành cong, sợ làm việc nhóm.

Chúng tôi đã thử thách sự thủy chung và trong sáng của nhau suốt 10 năm. Nghĩa Đỗ đưa cho tôi tập nhạc “Bản nguyên” từ 2006, nhưng đến 2014 tôi mới bắt đầu làm. Sự chờ đợi của các bạn khiến tôi tin điều các bạn nói, âm nhạc của “Bản nguyên” là dành cho tôi. Mặc dù vậy, tôi vẫn phải dùng phép thử để loại trừ những bốc đồng và ăn may với Nghĩa Đỗ và Hoàng Quân.

Vì một khi đã làm nghĩa là mình sẽ phải chung thân với nó, hao tốn sức lực, tư tưởng và cả tiền bạc. Liệu hai bạn có đáng để tôi phải hy sinh từng đó thứ, và bản thân có xứng đáng để hai bạn chờ đợi? Đó là câu hỏi hai chiều, để duy trì được êkíp này.

Theo Hà Trần, 'Bản nguyên' được thực hiện theo quy trình ngược từ trình diễn live rồi mới được hoàn thiện trong phòng thu. (Ảnh: Đại Ngô)

Tất nhiên, mong muốn của tôi vẫn còn rất nhiều, ê kíp ấy phải lớn mạnh hơn nữa để tôi chỉ làm đúng chức năng của mình là nghĩ ra việc thôi còn các bạn sẽ tích hợp và thực hiện. Đó mới chính là viễn cảnh tầm nhìn của nền công nghiệp âm nhạc trong tương lai. Tôi tin là một ước muốn thì nó chỉ là giấc mơ nhưng nhiều giấc mơ nó sẽ là hiện thực.

- Danh vọng trong nghệ thuật luôn là con dao hai lưỡi, nhưng không nó cũng là chất keo dính không thể thiếu với mỗi thành viên trong một êkíp. Đúng chứ?

Hà Trần: Trước tiên, ở thời điểm này tôi đang là niềm cảm hứng và là chất keo kết dính tất cả các thành viên trong êkíp. Hà Trần rời khỏi tức khắc ai về chỗ người ấy, việc ai người ấy làm ngay. Có thể bạn không tin, nhưng tất cả chúng tôi đang vận hành “Bản nguyên” hoàn toàn không có lương, thậm chí mỗi người đang phải bỏ cả tiền túi của mình. Điều gì có thể lôi kéo họ nhập cuộc chơi nếu như tinh thần âm nhạc của “Bản nguyên” không đủ sức hấp dẫn, kích hoạt sự sáng tạo của họ.

Dù vậy, tôi luôn tin rằng, nghệ thuật khi được làm hoàn hảo như trong mức tưởng tượng thì nó là cuộc chơi rất sòng phẳng. Những người làm ra nó sẽ có danh vọng phía sau.

Điều đó đã được chứng minh ở “Nhật thực.” Tranh cãi quá nhiều, ghẻ lạnh không ít, thời gian đầu, chính tôi là người chịu trận tất cả những cơn thịnh nộ của giới nhạc và công chúng. Suốt một năm trời, tôi nằm nhà vì không ai mời đi hát cả. Nhưng danh vọng của những trả giá đó, mọi người biết đến Đỗ Bảo, Ngọc Đại, Vi Thùy Linh và đến hôm nay “Nhật thực” vẫn là bệ đỡ đầy giá trị cho tất cả. Không có “Nhật thực” Hà Trần sẽ không có “Đối thoại 06” không có “Bản nguyên” bây giờ.

Nghĩa Đỗ và Hoàng Quân cũng sẽ vậy. Làm nghệ thuật, nếu không chấp nhận rủi ro thì không sinh ra cái gì mới. Chính vì điều này khiến tôi luôn lạc lõng trong thị trường âm nhạc Việt Nam.

Nhưng không sao cả, tôi hiểu sứ mệnh của mình. Tôi nghĩ rằng, mỗi người sẽ có một năng lượng và mình phải xài nó. Khi tôi hiểu mình có sứ mệnh của người đầu tàu, không chỉ khai mở ý tưởng đâu mà còn phải là người lỳ đòn nhất, kích hoạt và hướng cả êkíp về viễn cảnh tầm nhìn sẽ hiển hiện trong tương lai.

Mười năm trước, khi làm “Nhật thực,” chẳng ai hiểu những ý tưởng của tôi. Và đến bây giờ “Nhật thực” vẫn nhắc đến là sản phẩm gắn với tôi 13 năm nay. Tôi tin rằng sức sống và tầm ảnh hưởng của “Bản nguyên” cũng sẽ giống như “Nhật thực” sẽ là câu chuyện của thập kỷ tới.

'Bản nguyên' được cho là lấy cảm hứng từ chính hành trình đi tìm bản thể của Hà Trần. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

"Sau 'Bản nguyên' tôi sẽ nghỉ hát"

- Chà, trước năng lượng hừng hực này khiến tôi bắt đầu mường tượng sau “Bản nguyên” Hà Trần sẽ mau chóng buông mic để mang vác sứ mệnh ấy mất?

Hà Trần: Tôi từng nói với Quốc Trung, là sau “Bản nguyên” sẽ nghỉ hát. Tôi nói thật mà Quốc Trung không tin (cười). Tôi bây giờ, tiếc thì chắc chắn là không rồi nhưng cũng chẳng còn nhiều lưu luyến. Chẳng còn ai có nhu cầu phải hơn nữa. Tôi muốn hát hay hơn hay tôi đứng lại thì cũng chỉ có một mình thôi. Nhưng những người làm nghề cần mẫn và hướng tới những điều tử tế như Quốc Trung vẫn luôn động viên tôi, rằng vẫn còn anh còn em (cười).

- Những người đi tiên phong hoặc là chấp nhận rủi ro, hoặc sẽ là người rất cô đơn, giống như những triết gia một mình cầm đèn đi trong đêm. Sao không chọn việc nhẹ nhàng hơn, ngồi yên ở đỉnh diva chẳng hạn?

Hà Trần: Ừ thì đấy, nhưng khi ta chọn việc nhẹ nhàng thì thành quả cũng giống như tất cả. Có những nỗi sung sướng của Hà Trần mà không ai có được. Nếu mình không dám đi vào những con đường gập ghềnh và gai góc ấy, mình không bao giờ mở những cánh cửa mà mình chưa nhìn thấy. 13 năm trước nếu Hà không dám mở cánh cửa “Nhật thực” thì sẽ không có cánh cửa “Bản nguyên” của bây giờ. Không dám thể nghiệm, âm nhạc của tôi chỉ dừng lại ở những trào lưu bùi tai hoặc sâu sắc… Đó là thứ âm nhạc của nhiều người hát được.

Điều tôi muốn là làm ra những sản phẩm mà ở đó nó lộ diện tập thể, chứ không phải dấu ấn cá nhân. Khi một sản phẩm khai thác và kích hoạt những năng lượng mà chưa bao giờ chúng ta thấy ở họ, thì sự tập tuyển và cộng hưởng tinh hoa đó làm cho sản phẩm âm nhạc mạnh hơn rất nhiều, sức công phá và ảnh hưởng nó là rất lớn.

- Từ chỗ đứng của mình, chị thấy được tín hiệu khả quan nào thị trường âm nhạc Việt Nam trong những năm tới không?

Sau gần hai tuần trình làng bản nhạc số và hai minishow hát live tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, 'Bản nguyên' nhận được hiệu ứng tích cực về sức công phá của âm nhạc. (Ảnh: Đại Ngô)

Hà Trần: Mấy năm nay thị trường bị phân hóa dữ dội, mặc dù khi khán giả co cụm thì mình cũng dễ nắm bắt.

Điểm son nổi bật chính là sự lộ diện của nhiều nhà tổ chức nghệ thuật có tầm và có tâm. Như Monsoon, Mỹ Thanh… Rõ ràng họ dám đầu tư và đặt chất lượng âm thanh, trình diễn của chương trình lên hàng đầu.

Ngoài ra, cũng nhen nhóm đâu đó sau các các cuộc thi tài năng những gương mặt trẻ có nhiệt huyết, say mê âm nhạc. /.