Cấp giấy nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội: Thông tư “vênh” luật

Mới đây, TAND Q.Bình Thạnh, TP.HCM đã đưa ra xét xử một vụ người lao động kiện cơ quan BHXH vì bị từ chối chi trả chế độ ốm đau. Đó là trường hợp bà Nguyễn Thị Hồng Mai khởi kiện BHXH Q.Bình Thạnh.

Bà Nguyễn Thị Hồng Mai là Giám đốc pháp lý của một tập đoàn bất động sản tại TP.HCM. Bà cho biết: Ngày 20/5/2011, bà đến khám bệnh tại Bệnh viện Victoria Health Care My My Clinic (Q.Phú Nhuận, TP.HCM), được bác sĩ Đặng Ngọc Tường Thành chẩn đoán là nhiễm thủy đậu và chỉ định nghỉ ốm 12 ngày (có toa thuốc và giấy xác nhận nghỉ ốm bằng song ngữ). Bà đã nghỉ ốm 10 ngày và làm thủ tục thanh toán chế độ nghỉ việc hưởng BHXH nhưng BHXH Q.Bình Thạnh không chấp nhận giấy xác nhận nghỉ ốm bằng song ngữ, yêu cầu bà phải có giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH theo mẫu C65-HD mới giải quyết. Bà Mai đã lên mạng tải mẫu C65 và đề nghị bác sĩ Thành sao chép những nội dung từ giấy xác nhận nghỉ ốm bằng song ngữ trước đó sang mẫu C65 để gửi sang BHXH. Ngày 11/7/2011, bà Mai nhận được trả lời của BHXH Q.Bình Thạnh là không duyệt chi trả chế độ nên đã khởi kiện.

Theo ông Mai Văn Hoài - Phó Giám đốc BHXH Q.Bình Thạnh, lý do cơ quan BHXH không duyệt chi trả chế độ là vì cơ sở y tế mà bà Mai đến khám chữa bệnh không ký hợp đồng khám chữa bệnh BHYT với cơ quan BHXH. Theo quy định tại Thông tư liên tịch 11 (năm 1999) giữa Bộ Y tế và BHXH Việt Nam thì chỉ những cơ sở y tế có ký hợp đồng với BHXH mới được phép cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH. Đồng thời, trong hướng dẫn của BHXH Việt Nam cũng có yêu cầu hồ sơ giải quyết hưởng chế độ ốm đau phải có mẫu C65 đối với người điều trị ngoại trú. Do đó, BHXH Q.Bình Thạnh từ chối chi trả là đúng quy định. Liên quan đến vụ việc trên, lãnh đạo Bệnh viện Victoria Health Care My My Clinic cũng thừa nhận đơn vị này không có chức năng cấp giấy C65.

Người lao động làm thủ tục tại cơ quan BHXH

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Hồng Mai cho rằng, việc từ chối chi trả chế độ cho bà là không có căn cứ. Bởi lẽ, điều 22 Luật BHXH quy định điều kiện hưởng chế độ ốm đau là “bị ốm đau, tai nạn rủi ro phải nghỉ việc và có xác nhận của cơ sở y tế”, đồng thời điều 112 quy định hồ sơ hưởng chế độ ốm đau gồm “sổ BHXH và giấy xác nhận nghỉ ốm đối với người lao động điều trị ngoại trú”. Vì vậy, trường hợp của bà ốm đau phải nghỉ việc (có xác nhận của công ty), có sổ BHXH, có giấy xác nhận nghỉ ốm của bệnh viện là đủ cơ sở để được chi trả chế độ. Luật BHXH chỉ yêu cầu có giấy xác nhận nghỉ ốm là đủ chứ không yêu cầu cơ sở cấp giấy nhất thiết phải ký hợp đồng với BHXH.

Tại phiên tòa vào đầu tháng Sáu, TAND Q.Bình Thạnh nhận định BHXH Q.Bình Thạnh thực hiện đúng các quy định và tuyên BHXH Q.Bình Thạnh thắng kiện. Bà Mai không đồng tình và cho biết sẽ kháng cáo. Việc áp dụng Thông tư 11 để từ chối chi trả chế độ của bà là vi phạm điều 83, khoản 2, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008: “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn” mà trong trường hợp này thì Luật BHXH cao hơn Thông tư 11.

Luật sư Nguyễn Văn Cường (Đoàn Luật sư TP.HCM), Giám đốc Công ty luật Cường và cộng sự cho rằng: Phán quyết của tòa là không đúng luật và không thỏa đáng vì đối tượng tranh chấp là “tiền chế độ do nghỉ việc vì bị ốm đau”. Thông tư này hướng dẫn Điều lệ BHXH, mà điều lệ này đã hết hiệu lực; như thế tự thân thông tư cũng sẽ hết hiệu lực theo nên mọi sự viện dẫn là không có giá trị pháp lý. Luật chỉ quy định cơ sở y tế xác nhận, nghĩa là bất kỳ cơ sở y tế nào có đăng ký và hoạt động theo luật pháp Việt Nam. Luật cũng không yêu cầu phải theo mẫu C65; và thực chất “mẫu” chỉ là văn bản mô phỏng, không là điều kiện bắt buộc làm căn cứ xác định người lao động được hưởng chế độ hay không.

Thông tư 11 được ban hành năm 1999, hướng dẫn thực hiện Điều lệ BHXH nhưng điều lệ này đã hết hiệu lực và đã được thay thế bằng Luật BHXH ban hành năm 2006.

Thanh Sơn