Bắt đầu từ bản tự kiểm điểm đảng viên

QĐND - Công việc cho phép tôi được đi nhiều nơi, tìm hiểu hoạt động thực tế ở không ít cơ quan đơn vị. Vì vậy, có rất nhiều điều đáng nói, nhưng trong phạm vi bài viết này tôi chỉ xin đề cập đến vị trí, ý nghĩa của người đảng viên khi viết bản kiểm điểm tự phê bình và phê bình (TPB&PB) trong sinh hoạt chi bộ. Thực tiễn qua tìm hiểu rất dễ để nhận ra sự "mất cân đối" trong những bản kiểm điểm TPB&PB của đảng viên. Nhiều bản kiểm điểm TPB&PB của đảng viên chủ yếu ghi điểm mạnh, phần hạn chế rất ít, nếu có cũng chỉ chung chung, đại khái. Thậm chí, có bản tự kiểm điểm lại giống bản báo cáo “hoành tráng” liệt kê công việc, điểm mạnh, thành tích.

Có thể nói, những bản tự kiểm điểm kiểu “đầu voi đuôi chuột”, “thành tích là chính, khuyết điểm không có gì” là hiện tượng phổ biến. Đây là một khía cạnh phản ánh sự yếu kém, bất cập trong hoạt động TPB&PB của các tổ chức đảng hiện nay. Điều này khiến hoạt động TPB&PB, khâu then thốt, vũ khí sắc bén làm trong sạch Đảng bị vô hiệu hóa và trở nên hình thức.

Xét dưới góc độ hành chính đảng, hoạt động TPB&PB của các chi bộ được bắt đầu từ công việc viết tự kiểm điểm của đảng viên. Như vậy, viết tự kiểm điểm là hoạt động “tự phê bình” quan trọng đầu tiên của mỗi đảng viên. Nội dung bản tự kiểm điểm phản ánh ý thức trách nhiệm, tinh thần tự phê bình của đảng viên, đồng thời là căn cứ để cấp ủy, chi bộ nhận xét, đánh giá. Tuy nhiên, không ít đảng viên coi nhẹ khâu này, trước khi tự kiểm điểm không đọc kỹ hướng dẫn, khi viết thì qua loa, chiếu lệ, chép lại của nhau. Một số vì căn bệnh thành tích, sợ khuyết điểm, cơ hội nên che giấu, không dám viết ra; một số đảng viên khi phát biểu tỏ ra thực thà nhưng trong bản tự kiểm điểm không dám ghi vì sợ “bút sa gà chết”, hoặc khác nào “bôi mỡ cho kiến đốt”.

Bên cạnh đó, cũng cần phải kể đến vai trò, trách nhiệm của bí thư, cấp ủy. Không ít đồng chí bí thư, trước mỗi đợt sinh hoạt TPB&PB chỉ phát mẫu (đã in sẵn) cho đảng viên và thông báo thời gian nộp mà không bồi dưỡng, hướng dẫn cụ thể về nội dung; thấy đảng viên viết sơ sài, chưa đạt yêu cầu cũng không ý kiến. Khi viết nhận xét, đánh giá cũng chỉ có một câu giống nhau: “Nhất trí với bản tự kiểm điểm của đồng chí Nguyễn Văn A”. Cách làm việc quan liêu, thiếu trách nhiệm như vậy cũng là nguyên nhân dẫn đến những bản tự kiểm điểm cốt cho “đủ thủ tục”, vì vậy, hoạt động TPB&PB không thể đạt hiệu quả tốt.

Để nâng cao chất lượng sinh hoạt TPB&PB, cấp ủy các cấp cần giáo dục nâng cao ý thức, trách nhiệm cho đảng viên trong viết bản tự kiểm điểm, không coi đây chỉ là công việc hành chính đảng mà còn là cuộc "tự phê", tự đấu tranh quan trọng, chân thành, chỉ rõ ưu, khuyết điểm, nguyên nhân và phương hướng phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu của chính bản thân. Bí thư, cấp ủy làm tốt hướng dẫn, kiểm tra đảng viên trong quá trình viết bản tự kiểm điểm; khi nhận xét, đánh giá phải khách quan, chính xác. Xây dựng bầu không khí dân chủ, thẳng thắn, đoàn kết trong sinh hoạt TPB&PB; đồng thời, cũng cần có sự cải tiến về mẫu tự kiểm điểm đảng viên, vì với khuôn khổ như hiện tại, rất khó cho đảng viên "tự phê bình" một cách đầy đủ, cụ thể.

Hiện nay, Đảng ta đang đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, trong đó TPB&PB là khâu then chốt. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng tự kiểm điểm đảng viên chính là một trong những giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm thực hiện có hiệu quả TPB&PB trong Đảng.

Vũ Đình Đông