10 câu hỏi khi ông Trump thành Tổng thống Mỹ

Việc ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ , và Quốc hội thuộc quyền kiểm soát của đảng Cộng hòa, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai nước Mỹ, BBC bình luận.

Từ hoạt động kinh doanh của ông Trump, chính sách của ông về hôn nhân đồng tính, Bắc Hàn, Nato - các câu hỏi này được thế giới quan tâm.

Khi nào ông Trump nhậm chức?

Lễ nhậm chức tổng thống diễn ra buổi trưa thứ Sáu, 20/1/2017.

Từ đây đến lúc đó, ông Donald Trump sẽ nêu tên nhóm trợ lý, cho biết lập trường chính sách, được phép tiếp cận hồ sơ chính phủ, gồm cả thông tin mật về an ninh quốc gia và chiến dịch quân sự.

Ông Trump sẽ tiếp tục hoạt động kinh doanh?

Có vẻ là không. Trả lời CNN, luật sư của ông Trump nói Tổ chức Trump - một công ty có hoạt động ở Mỹ và nước ngoài gồm cả khách sạn, sân golf - sẽ thuộc một quỹ ủy thác của ba con trưởng thành của ông Trump, Donald Junior, Ivanka và Eric.

Nhưng liệu quỹ ủy thác này có tránh xung đột lợi ích hay không thì còn gây tranh luận. Vì khi đó, ông Trump vẫn được biết về các hoạt động kinh doanh và cách thức chính sách chính phủ ảnh hưởng đến chúng, và những họ hàng của ông vẫn quản lý tài sản trực tiếp.

Ông Trump sẽ đuổi người nhập cư bất hợp pháp?

Có khoảng 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp ở Mỹ. Ông Trump đã công bố kế hoạch 10 điểm về nhập cư, trong đó có việc xóa bỏ việc ân xá được Tổng thống Obama đưa ra, trục xuất những người không có giấy tờ.

Nhưng ở Mỹ, người nhập cư bất hợp pháp vẫn có quyền pháp lý. Vì thế, cần có bổ nhiệm thẩm phán và luật sư của bên công tố, và việc này có thể khiến hồ sơ tòa án kéo dài nhiều năm. Quốc hội sẽ cần thông qua ngân sách cho quá trình này.

Dự kiến ông Trump sẽ xóa bỏ lệnh của Tổng thống Obama năm 2014, đem lại tình trạng hợp pháp tạm thời cho hàng trăm ngàn người.

Ông Trump nói ngay ngày đầu tiên làm tổng thống, ông sẽ xóa bỏ chính sách tạm dung của ông Obama và tạm giam những người nhập cư phi pháp trong lúc chờ trục xuất họ.

Ông Trump sẽ giảm việc nhập cư hợp pháp vào Mỹ?

Ông Trump nói ông muốn việc làm phải cho người Mỹ trước tiên và muốn giảm số lao động nước ngoài được vào Mỹ.

Ông nói người nhập cư sẽ phải qua việc kiểm tra các tiêu chí như khả năng tự chủ tài chính và "kiểm tra ý thức hệ".

Ông Trump muốn tạm ngừng nhập cư từ các khu vực "xuất khẩu khủng bố và những nơi mà việc kiểm tra an toàn không bảo đảm".

Nhưng có tranh cãi liệu ông có thể áp đặt giới hạn số lượng nhập cư hay thay đổi tiêu chí thẻ xanh mà không cần quốc hội.

Ông Trump được phép tự đánh bom hạt nhân?

Tổng thống Mỹ có quyền đánh bom hạt nhân chỉ trong vài phút. Vali hạt nhân luôn ở gần tổng thống. Tổng thống Mỹ cần đánh mật mã để ra lệnh quân đội tấn công hạt nhân. Cũng cần bộ trưởng quốc phòng đánh thêm mật mã vào nhưng người này không được phép bác quyết định của tổng thống.

Những người chỉ trích tự hỏi ông Donald Trump có đủ bình tĩnh và trí tuệ để đánh giá các thông tin phức tạp trong bối cảnh gặp sức ép cao độ.

Những vụ kiện dở dang với ông Trump sẽ ra sao?

Ông Donald Trump hiện đang đối diện 75 vụ kiện, theo báo U Mỹ Today.

Trong đó, có lẽ gây mất mặt nhất là các vụ kiện nhắm vào Đại học Trump mà nay không còn tồn tại. Các cựu sinh viên nói họ đóng hàng chục ngàn đôla cho các khóa học hứa hẹn thuật kinh doanh bất động sản nhưng rốt cuộc không có gì.

Ông Trump đã bác bỏ cáo buộc.

Vì những vụ kiện này xảy ra trước khi ông làm tổng thống, nên ông không được quyền miễn trừ và vẫn sẽ phải ra tòa khi được yêu cầu.

Ông Trump sẽ làm suy yếu Nato?

Chính sách ngoại giao của ông Trump, thể hiện qua kế hoạch "Nước Mỹ đầu tiên", nói rằng ông luôn ưu tiên lợi ích của Mỹ.

Ông nói đồng minh hải ngoại cần đóng thêm tiền cho hoạt động quân sự và quốc phòng. Ông Trump khẳng định ông muốn xem lại sự can dự của Mỹ trong Nato.

Hồi tháng Bảy, trả lời New York Times, ông nói nếu Nga tấn công, các thành viên Nato chỉ nên hy vọng Mỹ bảo vệ nếu họ "đã đáp ứng các ràng buộc với chúng ta". Câu này dường như đi ngược lại hiệp định tương trợ quốc phòng của Nato.

Sau khi ông thắng cử, châu Âu đã yêu cầu ông Trump giải thích lập trường. Hiện không rõ các bên sẽ tìm được thỏa hiệp hay không.

Ông Trump sẽ tấn công Triều Tiên?

Nhiều điều trong chính sách ngoại giao của ông Trump còn chưa rõ ràng. Hồi tháng Năm, ông nói ông sẽ ngồi xuống nói chuyện với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un để ngừng chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Bình Nhưỡng khen ông là "chính khách khôn ngoan", và thích thú khi ông nói Hàn Quốc cần trả thêm tiền để lính Mỹ còn ở lại đất nước này.

Nhưng sau cuộc bầu cử Mỹ, Triều Tiên đã nói họ không từ bỏ vũ khí hạt nhân.

Ông Trump cũng từng nói ông có thể cho phép Nhật và Hàn Quốc tự làm vũ khí hạt nhân để tự vệ trước Triều Tiên và Trung Quốc.

Canada sẽ đón thêm dân Mỹ nhập cư?

Khi có tin ông Trump sắp thắng cử, trang web nhập cư Canada bị sập, có vẻ vì quá nhiều người truy cập. Trang web nhập cư New Zealand cũng có thêm người vào.

Nhưng mặc dù nhiều người Mỹ dễ nhận visa để vào Canada, nhưng sống hẳn tại đó mới là vấn đề.

Canada có nhiều chương trình nhập cư khác nhau, mỗi cái có tiêu chí khác nhau. Có ba cách để sang hẳn Canada: có kỹ năng đặc biệt, đi theo người thân đang sống ở Canada, hoặc xin tị nạn chính trị.

Nhưng với nhiều người khác, họ sẽ bị xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như quốc tịch, tuổi, khả năng ngôn ngữ, giáo dục và kinh nghiệm làm việc.

Hôn nhân đồng tính có được công nhận?

Suốt nhiều năm, ông Trump vẫn nói ông phản đối hôn nhân đồng tính.

Ông nói vấn đề này cần được quyết định tại cấp tiểu bang chứ không phải quốc gia.

Ông không hài lòng khi Tòa án Tối cao đầu năm nay đã hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính trên toàn nước Mỹ.

Ông đã nói với Fox News rằng ông "cân nhắc" bổ nhiệm các quan tòa tối cao mà sẽ phủ quyết việc này.

Người sẽ thành phó tổng thống, Mike Pence, phản đối hôn nhân đồng tính.

Thúy Hà