Dự thảo nghị định kinh doanh xăng dầu: Nhiều quy định còn làm khó doanh nghiệp

Ông Phan Văn Chinh phát biểu tại hội thảo.

Đảm bảo hài hòa lợi ích cho người tiêu dùng, doanh nghiệp

Ngày 14/5, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì tổ chức hội thảo góp ý dự thảo nghị định về kinh doanh xăng dầu.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Phan Văn Chinh - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho biết, nghị định về kinh doanh xăng dầu đã có nhiều lần sửa đổi, bổ sung, nên cần hợp nhất lại thành nghị định mới để doanh nghiệp, người dân, các cơ quan điều hành thuận lợi trong việc nghiên cứu và thực thi.

Dự thảo nghị định được xây dựng trên nguyên tắc đảm bảo hài hòa lợi ích cho người tiêu dùng, doanh nghiệp sử dụng xăng dầu và doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu; gắn trách nhiệm của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho nhu cầu tiêu thụ nội địa; đồng thời, giảm sự can thiệp của Nhà nước vào hoạt động kinh doanh xăng dầu của doanh nghiệp.

Ông Phan Văn Chinh nhấn mạnh 4 nội dung chính trong dự thảo nghị định mới, gồm: hệ thống, giá bán xăng dầu, quỹ bình ổn xăng dầu và quyền của doanh nghiệp.

Trong 4 nội dung chính, quy định mang tính đột phá của nghị định theo hướng thị trường là việc doanh nghiệp xăng dầu tự quyết định giá bán, nhằm đơn giản hóa thủ tục.

Đại diện Bộ Công thương phân tích, để tạo môi trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, thực hiện bình ổn giá theo quy định tại Luật Giá, dự thảo nghị định quy định: Nhà nước không tham gia vào quá trình điều hành giá, nhưng công bố các yếu tố hình thành giá và để doanh nghiệp tự quyết định giá.

Theo đó, Nhà nước công bố giá thế giới bình quân 7 ngày/lần, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu căn cứ các yếu tố cố định như thuế các loại, được quyền cộng thêm khoản chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức đã được quy định tại nghị định để công bố giá bán lẻ xăng dầu (riêng dầu mazut là giá bán buôn) trên thị trường. Giá bán xăng dầu của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trên thị trường không được vượt quá giá được tính toán theo công thức quy định.

Trường hợp chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức của doanh nghiệp tăng, Bộ Công thương chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế.

“Theo phương án này, việc tính toán chi phí hàng tháng của thương nhân được giảm bớt. Đây là cải cách trong tính toán, giúp thương nhân kinh doanh xăng dầu và cơ quan quản lý giá không phải tính toán và công bố định kỳ các chi phí. Doanh nghiệp phải công bố giá đúng theo quy định, cơ quan quản lý nhà nước theo dõi minh bạch việc công bố giá của các doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không thực hiện đúng thì sẽ bị cơ quan quản lý nhà nước xử lý. Thương nhân hoàn toàn dự tính được các chi phí kinh doanh để xây dựng giá bán xăng dầu trong hệ thống của thương nhân và có quyền bán thấp hơn giá bán tối đa theo công thức giá quy định tại nghị định” - ông Phan Văn Chinh cho hay.

Nhiều điều khoản chưa cụ thể, bó buộc doanh nghiệp

Quang cảnh hội nghị.

Tại hội thảo, ông Trịnh Quang Khanh - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, cho rằng dự thảo có nhiều điều khoản chung chung. Nhiều quy định về kinh doanh cần được xem xét, sửa đổi, bổ sung, thay thế để đáp ứng thực tiễn hiện nay cũng như xu thế phát triển trong thời gian tới.

“Đơn cử, quy định, cơ sở kinh doanh xăng dầu, nhân viên kinh doanh xăng dầu phải bảo đảm quy định của pháp luật về phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động. Những quy định này không rõ ràng, doanh nghiệp có thể bị phạt bất cứ lúc nào khi có đoàn kiểm tra. Ban soạn thảo nên cân nhắc gỡ bỏ để giảm gánh nặng, khó thực thi đối với doanh nghiệp” - ông Trịnh Quang Khanh nói.

Dự thảo nghị định quy định thương nhân phân phối xăng dầu chỉ được mua xăng dầu từ thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, không được mua bán xăng dầu lẫn nhau. Điều này hạn chế tính kinh tế thị trường đối với doanh nghiệp.

Ông Hoàng Trung Dũng - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phát triển phụ gia và sản phẩm dầu mỏ (APP), thẳng thắn cho rằng, dự thảo nghị định cho đầu mối được mua từ nhiều nguồn nhưng lại chỉ cho thương nhân phân phối được mua từ các đầu mối. Giống như cuộc đua chuột, chỉ có chạy theo một đường thẳng. "Vậy chúng tôi cạnh tranh kiểu gì, khi chỉ được mua từ đầu mối và mua kiểu gì khi năm 2022 - 2023, các đầu mối không nhập khẩu, chúng tôi gọi điện khắp nơi mà không có nguồn, dẫn đến đứt gãy nguồn cung? Tại sao không cho thương nhân phân phối mua lẫn nhau cũng như mua trực tiếp từ các nhà máy lọc dầu?” - ông Dũng nêu vấn đề.

Theo đó, ông Trung Dũng đề nghị cần nghiên cứu thành lập sàn giao dịch xăng dầu một cách công khai minh bạch như sàn cà phê… giúp thương nhân phân phối căn cứ vào giá chốt hàng.

4 nội dung chính trong dự thảo nghị định mới

Ông Phan Văn Chinh nhấn mạnh 4 nội dung chính trong dự thảo nghị định mới, gồm: hệ thống, giá bán xăng dầu, quỹ bình ổn xăng dầu và quyền của doanh nghiệp.

Trong 4 nội dung chính, quy định mang tính đột phá của nghị định theo hướng thị trường là việc doanh nghiệp xăng dầu tự quyết định giá bán, nhằm đơn giản hóa thủ tục.

Hải Linh